Rabobank werkt aan nieuwe norm voor langlopende lening

Kortlopende leningen worden wel verstrekt. Rabobank zegt zich hier toe genoodzaakt te voelen vanwege de grote onzekerheid in de sector als gevolg van het voorgenomen stikstofbeleid van het kabinet-Rutte IV. Rabobank kijkt al kritischer naar de verstrekking van langlopende leningen aan veehouders.

Bij een financieringsaanvraag weegt zwaar mee aan welke duurzaamheidseisen de ondernemers voldoen, of ze piekbelaster zijn en wat hun positie is ten opzichte van Natura 2000-gebied. De bank heeft een 'engagementcommissie' opgericht die werkt aan de nieuwe kredietnorm. De bank maakt een pas op de plaats tot meer duidelijk is over de impact van de kabinetsplannen.

Martine Boon, adjunct-directeur Food & Agri sectormanagement bij Rabobank Nederland legt de rol van de engagementcommissie uit: 'Dit is een voorportaal voor financieringsaanvragen van boeren. Maatschappelijke doelstellingen bouwen we in in het financieringsproces. De normen zullen meebewegen met de ontwikkelingen.'

Rabobank zegt zich bewust te zijn van de maatschappelijke rol van de bank. 'We willen naar een verduurzaming van de sector en aan de andere kant wil je behouden dat boeren kunnen blijven ondernemen. Die balans vinden, is wat we willen bereiken met de commissie', legt Boon uit.

Urgentie en noodzaak

Als voorbeeld van elementen die op dit moment zwaar wegen noemt Boon onder meer urgentie en noodzaak. 'De vraag is: moet je hier nu grote investeringen doen of kunnen die wachten tot de overheidsplannen en regels helderder zijn? Het moeilijke blijft dat er veel verschillende type bedrijven zijn. Daarom bekijken we dit case voor case.'

Rabobank ziet dat de onduidelijkheid over de uitwerking van de stikstofaanpak grote onzekerheid veroorzaakt voor zowel ondernemers als de banken. 'We zijn ons aan het heroriënteren', zegt Marijn Dekker, sectormanager melkveehouderij bij Rabobank.

'We willen ondernemers zoveel mogelijk toekomst bieden, zodat zij de veranderingen die eraan komen kunnen adopteren. En tegelijkertijd wil je niet dat ze stappen nemen die verder afstaan van waar het overheidsbeleid naartoegaat. Dat is het spanningsveld. Als het heel mistig is, ga je ook zachtjes rijden', aldus Dekker.

Pas op de plaats

'De toekomst is nu dusdanig onzeker dat we merken dat boeren een pas op de plaats maken. En dat doen wij ook', vervolgt de Rabobank-sectormanager. 'We krijgen ook veel minder strategische financieringsaanvragen binnen sinds de bekendmaking van de plannen.' Rabobank blijft haar duurzaamheidsmatrix hanteren, waarin diverse elementen terugkeren, zoals emissiebeperking, natuurwaarden, asbest, grondgebondenheid, weidegang en keurmerken. Dit is een voortzetting van de 'duurzame zuivelketen' en de algemene duurzaamheidsstandaarden in de sector.

Dekker noemt een voorbeeld: 'Stel dat er een vergunning ligt voor een nieuwe stal voor een piekbelaster die mogelijk op de nominatie staat om opgekocht te worden. Dan is het de vraag of je die stal moet bouwen om het later met gemeenschapsgeld weer te moeten afbreken.'

Volgens Boon is het niet voor het eerst dat de bank zich genoodzaakt ziet een dergelijke commissie in het leven te roepen. Wel is dit de eerste keer voor het Food & Agri-cluster.

Gemengde gevoelens over schaalvergroting

Rabobank kijkt met gemengde gevoelens terug op het door Nederland gevoerde landbouwbeleid dat inzette op steeds meer schaalvergroting. Die schaalvergroting, grotendeels gefinancierd door de bank, leidde onder meer tot de huidige problemen met stikstof. De bank stelt dat zij met de kennis van nu anders zouden hebben gehandeld, maar erkent ook dat de activiteiten destijds met volle overtuiging zijn gedaan met het oog op het economisch perspectief van de klant en de verduurzaming.

Rabobank laat verder weten dat een systeemverandering nodig is om tot een beter verdienmodel voor boeren te komen. De bank wil bijvoorbeeld dat boeren een financiële vergoeding voor natuur- en waterbeheer ontvangen, naast een eerlijke prijs voor producten.