Ten Have toont in Pointer harde werkelijkheid duurzaam Hamletz-vlees

Het bedrijf van familie Ten Have met vijfduizend dieren is een voorbeeld van hoe varkens duurzaam kunnen worden gehouden. De investeringen die daarvoor zijn gedaan, krijgt de familie echter niet terugbetaald. Het probleem in het verdienmodel is dat veel minder mensen bereid blijken een meerprijs voor het diervriendelijke vlees te betalen dan van tevoren verwacht. De karbonades liggen wel met twee sterren in de supermarkt, maar de ham inmiddels niet meer.

'We hebben voorafgaand aan de lancering van Hamletz verschillende consumentenonderzoeken gedaan en daarin zeiden veel mensen belangstelling te hebben in ons duurzame vlees. Uiteindelijk kopen ze het niet als ze in de supermarkt zijn', weet Annechien Ten Have - Mellema. Te weinig consumenten willen betalen voor het duurzamere vlees. Het bedrijf staat nu onder verscherpt toezicht van de bank, omdat het de familie maar niet lukt om de hypotheek af te lossen.

Weinig kennis

Het bedrijf kwam vorig jaar nog dieper in de problemen, omdat het de Beter Leven-sterren van de Dierenbescherming even kwijt was. Dierenrechtenactivisten hadden in de stallen dode en zieke dieren gefilmd. Onafhankelijk onderzoek wees uit dat het welzijn wel op orde is en inmiddels heeft de familie de sterren terug. Volgens Ten Have horen dode en zieke dieren bij een boerderij en laat de affaire ook zien dat mensen weinig kennis hebben over agrarische bedrijven.

Dat ziet ze ook bij de consumentenonderzoeken. 'Ik denk dat mensen wel keurmerken zien, maar geen idee hebben wat die inhouden. Ze denken dat de overheid het maar moet oplossen en dat ze zelf niets hoeven te doen. Je kunt niet verwachten dat dieren een beter leven hebben zonder dat je daarvoor betaalt. Je moet begrijpen dat alles een prijs heeft. Als je in een duurdere auto, rijdt dan weet je dat wel. Als varkens meer stro en ruimte krijgen, dan moet je daarvoor ook betalen.'

Miljoeneninvestering

Familie Ten Have bouwde in 2018 een nieuw onderkomen voor de vleesvarkens: de dartelstal. Een miljoeneninvestering, waarvoor ze het twee sterren Beter Leven-keurmerk (alleen biologisch varkensvlees heeft drie sterren) kregen. Ze zijn daarmee de enige in Nederland. Een klein deel van de stallen is nog niet vernieuwd en voldoet alleen aan de één ster Beter Leven-standaard.

Het liefst zou Ten Have die stallen ook upgraden naar twee-sterren, maar dat gaat niet. 'We hebben gewoon geen geld meer om te investeren.' Ze noemt het feit dat ze er zo slecht voor staat extra frustrerend, omdat ze precies doet wat de maatschappij en overheid van boeren verwacht.

Papieren werkelijkheid

Ten Have ziet dat de plannen die het ministerie van landbouw heeft voor de agrarische sector ver weg staan van de realiteit. 'Er zijn genoeg boeren die hieraan mee willen doen. Maar ik kan niet zeggen 'doe het maar' als de markt er niet is. Als consumenten deze duurzame producten niet kopen, dan gaan ook niet meer boeren veranderen. De plannen van het ministerie ken ik, maar ik zie een hoop papier en vooral ook een papieren werkelijkheid. De harde werkelijkheid zie je hier op deze boerderij.'