Vitaliteit kuiken sturen via voer moederdier

Het promotieonderzoek van Heijmans naar de invloed van de voeding op de kuikenkwaliteit is opgezet door De Heus Voeders in samenwerking met Wageningen University & Research (WUR).

Naast haar promotieonderzoek is Heijmans werkzaam als onderzoeker pluimvee bij De Heus. Samen met collega Emma Beijer voert ze het onderzoek op gebied van moederdieren en leghennen uit.

Er zijn nog maar enkele onderzoeken uitgevoerd naar de relatie tussen de voeding van het moederdier en de kuikenkwaliteit. Daarnaast ligt binnen die eerdere onderzoeken de focus vaak uitsluitend op de productiefase van het moederdier.

De opzet van het onderzoek van Heijmans is uniek, omdat het de volledige keten beslaat. Van de opfok en productiefase van het moederdier tot en met de resultaten van de vleeskuikens. Het moet meer inzicht bieden in de relatie tussen moederdier, voeding en kuikenkwaliteit. Doel is niet alleen zorgen voor een optimale vitaliteit van het eendagskuiken, maar ook het verbeteren van de efficiëntie in de hele keten.

Bij het houden van moederdieren wordt doorgaans gewerkt met een groeicurve waarbij het streefgewicht op 22 weken leeftijd 2,7 kilo is. Tijdens de opfokfase wordt de groei gereguleerd door te sturen met de voergift.

Effect van vetreserves

Heijmans heeft onder andere onderzocht wat er gebeurt als de groeicurve is gericht op een 15 procent hoger gewicht. Daarnaast heeft ze gekeken of het al dan niet beter is als het moederdier wat meer vetreserves heeft. Dat is zowel onderzocht bij de moederdieren op de normale groeicurve als op de hogere groeicurve.

Om verschillen aan te leggen in vetreserves van de moederdieren, heeft Heijmans niet gewerkt met het verlagen van het eiwitgehalte in het voer, zoals in andere onderzoeken wel gebeurt, maar met verschillende energieniveaus (96, 100, 104 en 108 procent) in het voer en een gelijkblijvende optimale eiwithoeveelheid in het voer.

De verschillende voersamenstellingen zijn verstrekt in zowel de opfok- als productieperiode. Vervolgens zijn de effecten van het verschil in groeicurve en vetreserves op productieresultaten en kuikenkwaliteit onderzocht.
Eerste resultaat van het onderzoek is dat het inderdaad mogelijk is om verschillen te krijgen in de vetreserves van de moederdieren. Bij de hogere energieniveaus waren de vetreserves ook hoger, zowel tijdens de opfokperiode als tijdens de productieperiode.

Kuikenkwaliteit meten

Het eigewicht en de eisamenstelling zijn regelmatig bepaald. De eieren zijn vervolgens ook uitgebroed en daarbij is de kuikenkwaliteit gemeten. 'Het meten van de kuikenkwaliteit begint al in het ei en direct na uitkomst. Zo hebben we de embryonale sterfte gemeten en vanaf uitkomst van het eerste kuiken elke zes uur de kuikenkwaliteit bepaald, totdat het laatste kuiken was uitgekomen', legt WUR-onderzoeker Beijer uit.

De zwaardere hennen produceerden een gelijk aantal eieren en eendagskuikens. Maar deze waren al direct vanaf het begin van de productieperiode zwaarder. En dat bleef zo.

'De zwaardere kuikens waren ook zwaarder bij afleveren. Of dit economisch goed uitpakt, is afhankelijk van meer factoren', benadrukt Heijmans. 'Zo was een veel hogere voergift nodig om de zwaardere gewichten te bereiken en onderhouden, wat voor een stijging van de voerkosten zorgt.'

Verschil magere en vettere moederdieren

Naast dit verschil tussen de twee groeicurves zit er ook verschil in de resultaten van magere en vettere moederdieren. Die verschillen treden bij beide groeicurves op en zijn vergelijkbaar.

Zo blijkt uit de resultaten dat de lichaamssamenstelling een effect heeft op de resultaten in productie van het moederdier, maar ook op de voerconversie en groei bij de vleeskuikens. Daarbij bleek dat de zwaarste eendagskuikens niet het hoogste slachtgewicht behaalden. De vleeskwaliteit bleef wel van gelijke kwaliteit.

De lichaamssamenstelling van het moederdier heeft volgens Heijmans dus wel degelijk invloed op de kwaliteit en groeipotentie van de nakomelingen. 'Na het afronden van het promotieonderzoek kan ik daar meer details over geven.'

Geen grote veranderingen

Voor de hele keten is het dus van belang dat de moederdieren optimaal worden gevoerd. Dat wil overigens niet zeggen dat grote veranderingen nodig zijn in de voeding van de moederdieren.

'De voersamenstelling zoals we die momenteel hanteren, komt al heel dicht bij de ideale voersamenstelling zoals die uit het onderzoek blijkt', stelt Heijmans. 'We kunnen nu wel beter onderbouwen waarom de resultaten optimaal zijn en hoe in de toekomst kan worden bijgestuurd bij veranderende omstandigheden.'