Witte lathyrus van Rob Hoogeveen gewild in trouw- en rouwboeket

'We hebben met 2020 een dramatisch jaar achter de rug, waarin we twee maanden nagenoeg stil hebben gelegen', zegt Rob Hoogeveen, eigenaar van kwekerij Lathyrus.nl in het Noord-Hollandse Kudelstaart. 'Tot nu toe gaat het dit jaar goed, vooral de Amerikaanse markt trekt weer aan.'

De ondernemer is zijn bedrijf 28 jaar geleden begonnen, na eerst een jaar in de lathyruskwekerij van zijn zwager te hebben gewerkt. Twee broers zitten in dezelfde tak van sport, met kwekerijen in het Zuid-Hollandse Ter Aar en Nieuwveen. Gezamenlijk produceert de familie zo'n 90 procent van alle lathyrus in Nederland. Na een aantal verhuizingen bevindt de hoofdvestiging van Lathyrus.nl zich sinds 2018 in Kudelstaart.

De teelt vindt jaarrond plaats, waarbij het piekseizoen van begin april tot eind augustus loopt. Hoogeveen kweekt de bloemen op uit zaad, dat hij zelf wint uit moederplanten die op een afzonderlijke locatie in Ter Aar staan. Na twee weken gaan de jonge planten vanuit de zaaibakjes de kas in, waar ze in regels van 25 meter tot wel 30 centimeter per week in lengte toenemen.

'Sinds twee jaar laten we ze in de hoogte groeien tot een lengte van maximaal 5 meter', meldt hij. 'Het leiden van de planten langs touwtjes is wel arbeidsintensief, maar het levert meer stelen en een hogere kwaliteit op.' Na ongeveer tien weken zijn de eerste stelen, waarvan minimaal drie bloemen open moeten zijn, oogstrijp. Na de eerste oogst gaan de planten nog twee tot drie maanden mee, maar worden de stelen van de snijbloemen steeds korter. De afgeschreven planten gaan naar een recyclingbedrijf dat ze tot compost verwerkt.

Afhankelijk van het seizoen komen op de leeggevallen plaatsen al dan niet nieuwe planten. Sinds drie jaar gebeurt de opkweek niet meer in de vollegrond, maar op steenwolmatten. 'Daardoor kunnen we de gift van water en voedingsstoffen beter onder controle houden', legt Hoogeveen uit. 'Onze planten hebben nu minder last van ziektes, we kunnen op deze manier milieuvriendelijker telen en hebben heel weinig uitval.'

Zout gewas

De kweker legt uit dat de lathyrus een zout gewas is, waardoor plagen als spint en trips wegblijven. 'Een enkele keer hebben we nog last van luis, die we tegen kunnen gaan met biologische gewasbeschermingsmiddelen.' Lathyrus.nl heeft 22 kleuren in het assortiment en verkoopt de bloemen als mono- en gemengde boeketten. Een deel van de bloemen verft de kwekerij op basis van de behoefte uit de markt.

De stelen zijn te koop in lengtes van 25 tot 80 centimeter. Naar witte, lange stelen is de meeste vraag, omdat die wereldwijd vaak in trouw- en rouwboeketten terechtkomen. De sterke geur van de Lathyrus odoratus is daarbij een belangrijke eigenschap.

Op de locatie in Ter Aar houdt Hoogeveen zich naast het vermeerderen bezig met veredeling. Daarvoor selecteert hij jaarlijks twee tot drie gemuteerde varianten. Daarvan komen enkele na een proces van jaren op de markt als ze meerwaarde bieden wat betreft kleur, geur en houdbaarheid.

In totaal heeft de kweker in zijn loopbaan zo'n vijftien nieuwe soorten op de markt gebracht, waarvan de nieuwste een paars-witte is. 'De lathyrus heeft een vaasleven van ongeveer een week. Dat is ten opzichte van andere snijbloemen relatief kort, maar dat is voor bloemisten, die ze vaak gebruiken bij evenementen, geen probleem.'

De kwekerij levert bloemen aan de veilingen van Royal FloraHolland in Aalsmeer, Rijnsburg en Naaldwijk en van Plantion in Ede en Rhein-Maas in het Duitse Straelen. Zo'n 75 procent van de bloemen gaat rechtstreeks naar exporteurs. De rest, met name de korte stelen, verkoopt de kweker via de klok.

Lathyrus.nl is GlobalGAP-gecertificeerd, maar Hoogeveen ziet daar het nut niet zo van in. 'Het kost vooral veel tijd en geld en je gaat er niet anders door werken. Maar FloraHolland verlangt het van haar leden, omdat sommige klanten erom vragen. Ook het werken met Floriday leverde in het begin nogal wat problemen op. Gelukkig gaat daarmee het nu de goede kant op.'

Dozen met gel

De bloemen van Lathyrus.nl komen over de hele wereld terecht, van Korea tot de Verenigde Staten. Het sorteren en bossen gebeurt handmatig. De lange stelen gaan in emmers op water, de korte in grote plastic bekers, met een verpakking van foam, papier of een hoes. Dat is afhankelijk van de klantwens.

Daarnaast gaat de lathyrus steeds meer in dozen met gel om de bloemen tijdens transport zo lang mogelijk goed te houden. Tot nu toe groeit het aantal verkochte stelen bijna elk jaar en Hoogeveen wil die lijn graag voortzetten. 'De lathyrus is een koudeminnende plant, waardoor we weinig energie gebruiken. Het koude voorjaar was wat dat betreft super.'