Ziektebeeld van acute snot varieert

Het beeld van acute snot in de aanwezigheid van de AvP-bacterie kwam voor 2009 slechts sporadisch voor in Nederland, maar sindsdien steeds wat vaker. Vorig jaar werd bij dertig bedrijven, zowel commerciële als hobbybedrijven, de AvP-bacterie aangetroffen. Slechts bij een deel was sprake van een coryzabeeld. In veel gevallen werd dragerschap van de bacterie aangetoond, wat erop duidt dat een andere bacteriestam in het spel is.

De luchtwegontsteking infectieuze coryza treedt op als er sprake is van een virulente AvP-bacteriestam (serovar). Een combinatie met andere bacteriële of virale infecties leidt vaak tot ernstigere klinische verschijnselen. Zo'n dubbele infectie kenmerkt zich door snot, benauwdheid, bolzitten, dikke koppen (een- of tweezijdig) en een toename van zieke of dode dieren.

De sterfte kan oplopen van enkele dieren tot tientallen procenten. Daarnaast kan coryza leiden tot een daling van de eiproductie, oplopend tot wel 70 procent. Bij ouderdieren leidt de infectie tot slechtere broeduitkomsten.

Koppels blijven drager van AvP

Na het herstel van de zieke dieren blijven de koppels drager van de bacterie. Ze vormen daarmee een risico op verspreiding van AvP. Tijdens, maar ook na de ziekte vormen de koppels een risico voor buurtbedrijven. Pluimveedierenarts Anneke Feberwee van Royal GD adviseert daarom om zeker de eerste weken na de start van het ziektebeeld contacten met andere bedrijven te vermijden en uitloopkippen op te hokken. Om te zorgen dat ook buurtbedrijven maatregelen kunnen nemen, is in 2009 een Early Warning Systeem opgezet.

Na een besmetting van een koppel hennen is goed reinigen en ontsmetten na het leegkomen van het bedrijf noodzakelijk. Vervolgens is de beste strategie het beschermen van de volgende koppel via vaccinatie. Daarbij is het van belang dat het vaccin goed past bij de AvP-bacteriestam die op het bedrijf is gevonden.

Tot 2018 wisselde het aantal meldingen van acute snot tussen de twee en twintig bij commercieel en hobbypluimvee samen. Sinds 2018 lijkt het aantal koppels waarbij de AvP-bacterie is gevonden te zijn gestegen. Dat komt doordat sinds 2018 bij luchtwegproblemen standaard een PCR-test wordt ingezet. Daarbij wordt de AvP-bacterie vaker gevonden.

Aantal gevallen acute snot daalt

Het aantal gevallen van acute snot is juist aan het dalen. Er wordt steeds vaker dragerschap van de AvP-bacterie gecontstateerd. Daarnaast zijn de verschijnselen bij de koppels die wel zichtbaar ziek zijn doorgaans minder ernstig dan voorheen.

Dit komt volgens Feberwee omdat vaker serovar C4 wordt gevonden. 'Dit is een minder virulent type dan serovar A1 dat in de begintijd het vaakst werd gevonden. Maar de minder virulente serovar C4 kan toch tot coryzaverschijnselen leiden als het pluimvee met een andere bacterie of ander virus besmet raakt. Zo'n dubbele infectie blijft een risico.'

Daarom is het volgens de dierenarts van belang bij luchtwegproblemen altijd goed uit te laten zoeken wat de oorzaak is. 'Als sprake is van een besmetting met de AvP-bacterie, ook al is het een milde variant, blijft een goede reiniging en ontsmetting van de stal na het ruimen van de koppel van belang. Net als vaccinatie van de nieuwe koppel.'