MOB vraagt provincies PAS-melders aan te pakken

De ongeveer 3.600 PAS-melders hoefden in het verleden geen natuurvergunning aan te vragen. Een melding van deze veehouderijbedrijven in het kader van Programma Aanpak Stikstof (PAS) volstond. De Raad van State zette in 2019 een streep door het PAS. Dat betekende formeel dat de ondernemingen illegaal opereerden, ondanks dat zij ter goeder trouw hadden gehandeld. Landbouwminister Carola Schouten werkt sindsdien aan een plan om deze PAS-melders alsnog te legaliseren.

Het verzoek tot handhaving van MOB en Leefmilieu - zie pdf onderaan dit artikel - richt zich vooral op melkveehouderijen, pluimveebedrijven, varkenshouderijen en geitenhouderijen. Zij stellen dat deze bedrijven handelen in strijd met Wet natuurbescherming, omdat de vergunning ontbreekt.

Juridisch activisme

LTO Nederland vindt dat de handhavingsverzoeken niet bijdragen aan een oplossing. 'Dit soort juridisch activisme zorgt voor onnodige druk op boerengezinnen. MOB beweerde vorig jaar nog geen rechtszaken tegen deze ondernemers te starten. Met deze handhavingsverzoeken aan de provincie tonen zij hun ware aard', zegt Trienke Elshof, portefeuillehouder Platteland en Omgeving.

'De handhavingsverzoeken zijn bovendien volstrekt onzinnig. Het gaat om bedrijven die buiten hun schuld geen passende vergunning hebben en die bij wet de toezegging hebben dat zij die alsnog voor uiterlijk eind 2024 krijgen', stelt Elshof.

Wettelijke verplichting

Die toezegging aan PAS-melders waar Elshof naar verwijst, komt voort uit de Stikstofwet die op 9 maart is aangenomen. Daarin staat dat de Rijksoverheid en de provincies via een 'legalisatieprogramma' de wettelijke opdracht hebben om samen zorg te dragen voor het legaliseren van de meldingen. In de wet staat dat in drie jaar na inwerkingtreding van het legalisatieprogramma alle meldingen moeten zijn gelegaliseerd.

LTO Nederland heeft daarnaast samen met natuur- en ondernemersorganisaties een voorstel gedaan voor een aanpak die de vermindering van de stikstootuitstoot stevig versnelt. Daarnaast versterkt het ook de natuur, biedt boeren toekomst en schept weer ruimte voor nieuwe economische ontwikkelingen. Onderdeel van dat plan is dat er uiterlijk op 1 januari 2022 een oplossing is voor legalisatie van PAS-melders, interimmers en andere knelgevallen in het kader van de Stikstofwet.

Te weinig reductie

De provincies hebben eerder aangekondigd alle bedrijven zonder natuurvergunning alsnog een vergunning te willen geven op basis van salderen. De regels voor salderen zijn door provincies vastgelegd in de Richtlijn Intern en Extern Salderen. Met salderen wordt toegestaan dat een stikstofemissietoename op een bedrijfslocatie kan worden verrekend met een afname elders.

MOB en Vereniging Leefmilieu stellen dat dit onmogelijk is met de nieuwe Stikstofwet. Deze wet realiseert volgens beide te weinig stikstofreductie. Het legaliseren van PAS-melders zonder een adequate Wet stikstofreductie en zonder een door de Kamers goedgekeurd implementatieplan, vinden MOB en Leefmilieu niet acceptabel.

MOB en Leefmilieu vinden legalisatie van PAS-melders op basis van de huidige salderingsregels eveneens onjuist. Aan de saldering met stikstof kleven fundamentele bezwaren met het ernstige risico dat een oplossing onbetaalbaar en onbereikbaar wordt gemaakt. MOB en Leefmilieu eisen afschaffing van intern en extern salderen.

Verhandelbaar bedrijfskapitaal

De twee organisaties noemen als fundamenteel bezwaar dat met salderen natuurschade tot verhandelbaar bedrijfskapitaal wordt gemaakt. Door privaatrechtelijke emissiehandel onderdeel te maken van de vergunningbesluiten maken de provinciebesturen het zichzelf onmogelijk controle te houden over stikstofemissies, vinden beide organisaties.

MOB en Leefmilieu hekelen ook dat de gratis vergunde emissies plotseling geldwaarde krijgen. 'Het gaat hier om tientallen miljarden euro's. De belastingbetaler dreigt nu te moeten betalen voor het uitkopen van vergunningen. Marktwerking rond stikstofemissies is als een molensteen om de nek van het stikstofbeleid.'