Schouten ziet geen ruimte voor knelgevallen fosfaatrechten

Dat stelde de minister donderdag in het commissiedebat fosfaatrechtenstelsel. In dit debat vroegen diverse politieke partijen aandacht voor de knelgevallen. Het raakte haar zichtbaar emotioneel: 'Toen ik hier aantrad was dit het zwaarste dossier wat op mijn bureau lag. Toen was de wet net door de Kamer.

'De keuzes om het op deze manier te doen, waren al gemaakt', vervolgde Schouten. 'Daarbij ging het om de balans tussen ruimte voor knelgevallen en generieke korting. Hoe meer knelgevallen, hoe hoger de generieke korting. Als we nu komen met een ruimere knelgevallenregeling, moeten anderen alsnog inleveren.'

Nadat een beperkt aantal knelgevallen werd gehonoreerd, volgden veel rechtszaken. Schouten: 'Dat waren stuk voor stuk knelgevallen. Als je die tegemoet wilt komen, dan zou je haast met generiek beleid moeten komen. Volgens de commissie Kalden heeft 80 procent van de melkveehouders onomkeerbare investering gedaan. Als je ontheffing geeft, dan geef je ook meer productie. Dan loopt de sector het risico om elders, bijvoorbeeld bij stikstof, door het plafond te gaan. Dan moet weer worden ingegrepen.'

Meer afstand tot productieplafonds

De minister pleit ervoor met een plan om meer afstand te creëren tot de plafonds voor fosfaat en stikstof. 'Zit je dicht bij de grens ja of nee. Als je niet telkens wilt ingrijpen, heb je gewoon die afstand nodig. Vaak zie je pas na afloop van een jaar hoe groot die afstand tot een plafond in dat jaar is. Zoals het nu gaat, blijft het balanceren.'

Bij de knelgevallen gaat het niet alleen om boeren die fors hebben geïnvesteerd, maar ook om bedrijven die niet zijn gegroeid. 'Deze bedrijven hebben zomaar bijna 10 procent van hun veestapel moeten inleveren. Dit stelsel kent enkel verliezers', reageerde Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging (BBB).

Onverteerbaar

Roelof Bisschop (SGP) is het eens met Van der Plas. Hij trekt de parallel met de toeslagenaffaire. 'Dat uit dit overleg geen ruimte komt, is onverteerbaar. Zo blijft dit onrecht voortbestaan.' Voor Edgar Mulder (PVV) is het laatste woord over de knelgevallen nog niet gezegd. Hij vraagt daarom een tweeminutendebat aan. Tijdens zo'n kort debat in de plenaire zaal hebben Kamerleden de mogelijkheid om moties in te dienen.