'Bemesten moet effect hebben op korte én lange termijn'

Al twintig jaar loopt het veldexperiment 'Mest als kans' van het Louis Bolk Instituut, waarbij wordt gekeken naar de meerjarige effecten van verschillende bemestingsstrategieën. Welke types bemesting leveren de hoogste gewasopbrengst? Hoe bouwen mineralen zich op de lange termijn op? Zijn er bemestingen die (stikstof)uitspoeling minimaliseren? In het nieuwe rapport van het Louis Bolk Instituut worden deze vragen aan de hand van de resultaten van 'Mest als kans' besproken.

Er zijn vele verschillende types bemesting op de markt waaruit boeren kunnen kiezen. Vaak wordt hierin een afweging gemaakt of ze kiezen voor een soort bemesting die de gewassen direct voedt en die dus op de korte termijn resultaat levert, of een soort bemesting die de bodem voedt en hiermee de productiviteit van de grond op de lange termijn positief beïnvloedt. Een combinatie van deze twee bemestingsstrategieën is ook nog mogelijk.

Exacte verschillen

In 1999 is het project 'Mest als kans' gestart als deel van de publiek-private samenwerking 'Beter bodembeheer'. Het project richt zich op het uitzoeken van de exacte verschillen tussen deze soorten bemestingen. Van de negen bemestingsstrategieën die zijn getest, leverden de bemestingen die zowel de plant als de bodem voeden – onder andere potstalmest, kippenmest en gft-compost met drijfmest – de hoogste opbrengsten.

De relatieve opbrengst van deze strategieën groeide gestaag over de jaren heen en eindigde na twintig jaar met een gemiddeld 20 procent hogere relatieve opbrengst ten opzichte van de andere strategieën. Groencompost en NPK-kunstmest lieten beide een stevig dalende trend in relatieve opbrengst zien over de jaren heen.

Laagste uitspoeling

Keerzijde van de hoge opbrengsten is dat de bemestingen in de categorie plantvoedend alsmede bodemvoedend ook de meeste stikstof uitspoelen op basis van modelberekeningen. Composten, specifiek groencompost en gft-compost, hadden de laagste berekende stikstofuitspoeling. Ondanks grote verschillen in uitspoeling tussen de bemestingen waren de verschillen in de opname van voedingsstoffen door het geoogste product relatief klein.