Telers bijgepraat over efficiënte watergift tijdens Uiendagen

'In een demo-opstelling met druppelirrigatie zijn vorig jaar opbrengstverschillen gemeten tot 20 ton per hectare', stelt Luc Remijn van Delphy. 'We vergeleken toen objecten waar met druppelslangen vier keer 10 millimeter water is meegegeven ten opzichte van de natuurlijke aanvoer door regen. De vraag is of deze meeropbrengst jaarlijks is te realiseren.'

Remijn is naast teeltadviseur bij Delphy namens uienkenniscentrum UIKC medeorganisator van de Uiendagen die op 3 en 4 september worden gehouden op Proefboerderij Rusthoeve in Colijnsplaat. Hij zegt dat droogte opnieuw een belangrijk thema is en dat daarnaast onder meer aandacht wordt besteed aan trips en onkruiden.

Investeringen nodig

Je hoort Remijn zeker niet zeggen dat op droogtegevoelige gronden uienteelt niet meer mogelijk is. 'Wel ben ik meer dan voorheen ervan overtuigd dat de beschikbaarheid van zoetwater het bouwplan bepaalt. Het betekent voor sommige akkerbouwers dat investeringen nodig zijn om uien te blijven telen.'

Proefboerderij Rusthoeve en UIKC hebben na de extreme droogte in 2018 voor het uitvoeren van uienproeven een bufferbassin voor 3.000 kuub regenwater laten aanleggen. Verder zijn afgelopen seizoen alle percelen op de huiskavel voorzien van ondergrondse leidingen voor de aanvoer van zoetwater.

UIKC heeft dit jaar in opdracht van uienonderzoeksplatform Uireka en gewasbeschermingsfirma Van Iperen twee proeven uitgevoerd die aansluiten op de droogtebestrijding. In de proef van Uireka wordt druppelirrigatie vergeleken met beregenen via een spuitboom. De proef van Van Iperen betreft fertigatieschema's waarbij naast water de volledige mineralenbehoefte wordt toegediend met druppelslangen.

Gewas eerder versleten

In de fertigatieproef zijn onder meer bladanalyses bepalend voor de mineralengiften. De vergelijking betreft de fertigatieobjecten met de standaardteelt zonder vochtvoorziening en met breedwerpig bemesten. Op het oog zijn de verschillen tussen de objecten al erg groot, constateert Remijn. 'Het gewas met fertigatie blijft langer frisgroen, de standaard is na de aanhoudende droogte duidelijk eerder versleten.'

In de Uireka-druppelproef is bij bovengronds beregen per gift 20 millimeter water gebruikt ten opzichte van 10 millimeter bij druppelirrigatie. 'Een van de doelen is uitvinden in hoeverre we efficiënter water kunnen toedienen. Wij zijn benieuwd of het met de helft van de watergift lukt om dezelfde teeltresultaten te halen', legt Remijn uit.

Voldoende meerwaarde

Bij de druppelobjecten liggen twee druppelslangen in de bedden met vijf rijen uienplanten. In één object is een extra slang gelegd om de waterverdeling te verbeteren. 'We bekijken of dit voldoende meerwaarde geeft', stelt de teeltadviseur. 'Voor de nabije toekomst overwegen we in combinatie met druppelirrigatie het zaaisysteem aan te passen naar vierrijige bedden. In een dergelijk systeem is met één slang tussen twee rijen de afgifte van water en meststoffen beter te doseren.'

Op basis van de irrigatieproeven gaat UIKC tijdens de Uiendagen met de bezoekers bespreken wat technisch en economisch mogelijk is als oplossing voor de droogte in de uienteelt. Naast druppelirrigatie, fertigatie en beregening wordt daarbij ingegaan op de mogelijkheden van regelbare drainage voor telers die niet kunnen beschikken over zoetwater.

1.000 euro per hectare

Remijn zegt dat het druppelsysteem op Proefboerderij Rusthoeve ongeveer 1.000 euro per hectare kost. 'De investering hangt onder meer af van de kwaliteit van de gebruikte slangen en de lengte van de hoofdslang. Volgende week willen we bij benadering voorrekenen wat het optimaliseren van de watergift doet met de kostprijs en welke meeropbrengst nodig is om dat te compenseren.'

In het uienonderzoek van UIKC zijn dit jaar ook de bestrijding van trips en onkruiden belangrijke speerpunten. Volgens te teeltadviseur blijkt uit de tripsproef vooral dat bij zware druk het middelenpakket tekortschiet. 'In alle schema's zijn aantastingen te vinden, maar zeker de onbehandelde objecten zijn helemaal grijs.'

Nuttige insecten sparen

De druk van trips varieert per perceel. Dat heeft te maken met het weer, de groei en buurtgewassen, stelt Remijn. 'We gaan in deze proef nog uitzoeken wat het effect is van het inzaaien van bankerfields met facelia op het aantrekken van natuurlijke vijanden. Wel is duidelijk dat alleen nuttige insecten sparen niet genoeg is om een gewas te beschermen tegen trips. Dat zien we ook in andere proeven.'

Bij de onkruidbestrijdingsproef anticipeert UIKC op het verdwijnen van essentiële herbiciden zoals Pyramin DF, Chloor IPC en middelen op basis van bromoxinil. Vooruitlopend op de resultaten stelt Remijn dat uientelers vanaf volgend jaar een zware dobber krijgen.

Uitdaging

'We testen verschillende schema's en bezoekers kunnen met eigen ogen zien dat het een uitdaging wordt om de uien goed schoon te houden. De timing voor de inzet van middelen wordt nog belangrijker. Dat kan alleen bij een snelle en uniforme opkomst van de uien. Wij beoordelen de objecten in deze proef op plantaantallen, fytotox en uiteindelijke opbrengsten.'