Perspectief voor teelt onder zonnepanelen

Gewassen telen en op hetzelfde perceel zonne-energie oogsten: aan dat idee werken Bekkers en Duisters nu ruim een jaar. In het Brabantse Oss doen ze met drie proefopstellingen ervaring op. Iedere opstelling is 25 vierkante meter groot. Bij één opstelling zijn de zonnepanelen gemonteerd op een bodemrail, bij de twee andere opstellingen is die rail op palen gemonteerd. Daaronder groeien gewassen als andijvie, sla en kool.

Zonnepanelen boven gewassen zijn niet nieuw: het principe wordt al toegepast in de fruitteelt. Dan bevinden de panelen zich 2 meter boven het maaiveld in een vaste constructie. 'Wij streven ernaar om zonnepanelen zo laag mogelijk bij de grond te houden', licht Duisters toe. 'Daardoor vallen ze minder op voor voorbijgangers en passen ze beter in het landschap. Bovendien zijn deze panelen te verplaatsen, zodat je het gewas eronder gemakkelijk kunt oogsten.'

Het buitengebied zal de komende decennia hoe dan ook uitgroeien tot producent van duurzame energie. Maar bouw van windmolens stuit steeds vaker op verzet van omwonenden. De maatschappelijke weerstand tegen zonnevelden is voorlopig kleiner, zeker wanneer wordt gekozen voor oplossingen die passen in het landschap: op daken van stallen, woningen en fabrieken, langs snelwegen en op kleine stukken landbouwgrond.

Efficiënt met water

In Oss groeien de gewassen prima, zegt Bekkers enthousiast. 'Andijvie onder zonnepanelen ontwikkelt meer blad in vergelijking met andijvie in de buitenteelt. Dat is eigenlijk alleen maar gunstig.' Voor rodekool en sla geldt hetzelfde. Telen onder panelen leidt verder tot een efficiënter watergebruik, is de ervaring. 'En met dit systeem houd je de bodemkwaliteit op peil. De onderliggende grond gaat niet verloren voor voedselproductie. Dat is een groot pluspunt.'

De Floriade in Almere in 2022 wordt voor Bekkers en Duisters een belangrijk ijkpunt. Daar willen ze de combinatie van vollegrondstuinbouw en energieopwekking aan de wereld presenteren als een nieuw Nederlands exportproduct.

Capaciteit

Lichtdoorlatende panelen leveren wel in wat betreft capaciteit. Waar de nieuwste gitzwarte panelen een vermogen opleveren van 340 wattpiek, blijven lichtdoorlatende panelen steken op 165 tot 240 wattpiek. 'Maar de ontwikkelingen gaan snel. Ik verwacht binnen afzienbare tijd lichtdoorlatende panelen met een capaciteit van 300 wattpiek.'

De Osse opstelling van zonnepanelen is in vergelijking met een reguliere zonneakker 50 procent duurder, schat Bekkers. Een verrijdbaar systeem met twintig panelen kost al gauw 8.000 euro. 'Daarmee is dit vooral geschikt voor teelten op kleinere schaal. Denk aan boeren en tuinders die hun producten aan huis verkopen, via landwinkels of aan de horeca. De panelen zijn ook toepasbaar in de aspergeteelt. Net als met folie kun je er de groeisnelheid mee beïnvloeden.'