PRRS-diagnostiek verschuift naar monitoring

De verschuiving van onderzoek naar monitoring maakt preventief werken mogelijk, geeft Houben aan. De varkensziekte PRRS komt wereldwijd voor en de controle ervan is lastig. Eind jaren 80 werden uitbraken met abortus, luchtwegklachten, verminderde groei en verhoogde uitval gerapporteerd in de Verenigde Staten. De oorzaak hiervan was in eerste instantie onduidelijk en moeilijk te achterhalen.

Toen eind 1990 in Duitsland vergelijkbare uitbraken werden gemeld, ging het hard. In vier jaar tijd werden er drieduizend uitbraken gerapporteerd in Europa. In 1991 werd in Lelystad het virus ontdekt dat verantwoordelijk was voor de problemen: het Lelystadvirus. Het eerder onbekende RNA-virus kreeg wereldwijd de naam Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome (PRRS).

Juiste beoordeling blijft uitdaging

Infecties met het PRRS-virus komen regelmatig gelijktijdig voor met die van andere ziekteverwekkers. 'Dat maakt het juist zo lastig', zegt Houben. 'Er is in de loop van de jaren veel onderzoek gedaan naar PRRS.'

Bekend is in welke dieren het virus kan worden gevonden. 'Maar een juiste beoordeling van het virus blijft een uitdaging', geeft hij aan. De moeilijkheid is volgens Houden dat het virus genetisch continu een beetje verandert. En er vindt uitwisseling plaats op grotere stukken genetisch materiaal ook tussen vaccin- en veldvirussen.

Typeren van het virus

'De genetische veranderingen geven ons echter wel belangrijke aanwijzingen voor de controle en monitoring van PRRS-infecties op een bedrijf', vervolgt Houben. Met de onderzoeksmogelijkheden die er zijn, is het niet alleen mogelijk om de aan- of afwezigheid van het virus aan te tonen, maar kan het gevonden virus ook worden getypeerd.

De eerste stap in het typeren, is het aantonen van het PRRS-virus met een PCR-test. Hierbij wordt monstermateriaal (variërend van buikvocht en speeksel tot een Eswab) onderzocht. Wordt het virus hierin aangetoond? Dan kan het met behulp van een sequentie-analyse verder worden getypeerd.

Software vergelijkt virussen

Tijdens deze analyse wordt het RNA van het virus bekeken, waarna het met speciale software vergeleken wordt met andere bekende PRRS-virussen. Dit kunnen bijvoorbeeld vaccinvirussen of eerder op het bedrijf aangetoonde PRRS-virussen. Het vergelijken van deze virussen noemen we ook wel een fylogenetische vergelijking.

De fylogenetische boom geeft, zet Houben uiteen, belangrijke aanwijzingen voor de controle van de PRRS-infectie op het bedrijf. Houben: 'Was het virus al bekend op het bedrijf? Dan is het belangrijk om iets te doen aan interne biosecurity. Is het een 'nieuw' virus? Dan heeft de externe biosecurity aandacht nodig.'