Broccoli en bloemkool hebben update nodig

Enza Zaden veredelt groentegewassen met een primaire focus op de teelt. 'Wij vinden dat de grootste risico's in de voedselketen voor rekening komen van de telers en die willen wij daarbij ondersteunen', zegt Keimpe Veenstra, verkoopdirecteur voor Noordwest-Europa.

'Voor het vaststellen van veredelingsdoelen verzamelen we ook data uit de markt. We willen daarmee trends in de retail duiden en informatie inwinnen over de veranderende wensen van de consument.'

Marktkansen

Op initiatief van Vollegrondsgroentenet werd vorige week bij Enza Zaden in Enkhuizen een bijeenkomst gehouden voor telers van bloemkool en broccoli. Naast Veenstra gaf marktanalist Hans Verwegen een toelichting op de marktkansen voor beide groentesoorten.

Verwegen noemt de positie van Nederlandse bloemkool en broccoli op de Europese markt bescheiden met een productieaandeel van 2 tot 3 procent. In Europa is Spanje veruit de grootste producent van vooral broccoli met een gezamenlijk areaal van 50.000 hectare. Van de totale Spaanse productie voor de verse markt van 500 miljoen kilo is 80 tot 85 procent bestemd voor de export.

Grote spelers

Andere grote spelers in Europa zijn Frankrijk en Italië, maar wel op respectabele afstand van Spanje. Daarna komen Groot-Brittannië en Duitsland. In Nederland wordt ongeveer 2.500 hectare broccoli en ook 2.500 hectare bloemkool geteeld. De marktanalist meldt dat het areaal tot voor kort licht stijgend was, met een iets grotere groei voor broccoli. Wereldwijd overigens is vooral in de Verenigde Staten (VS) de teelt van broccoli vrij groot.

Een kwart van de Nederlandse broccoli en bloemkool wordt naar het buitenland verkocht. Voor broccoli is België een belangrijke afnemer. Verder koopt onder meer Italië relatief veel Nederlandse bloemkool. Het totale exportvolume is ongeveer 17 miljoen kilo.

Consumenten vergrijzen

De verse consumptie van bloemkool staat behoorlijk onder druk, meldt Verwegen. 'Ongeveer twee derde van de bloemkool wordt nog traditioneel gegeten en in supermarkten als complete kool aangeboden. Maar consumenten vergrijzen in snel tempo. Onder meer in de VS is bloemkool behoorlijk trendy als gezonde koolhydraatvervanger. Een product als bloemkoolrijst is daar populair.'

Broccoli wordt over het algemeen als wat moderner beschouwd en ook is bij de consumptie van deze groente meer variatie mogelijk dan alleen de combinatie met vlees en aardappelen, zegt de marktanalist. 'Broccoli heeft een gezond imago, maar de smaak is vaak wat flauw en de smaakbeleving kan tegenvallen als de knapperige bite ontbreekt.'

Bimi

Een nieuwere productvorm die bij broccoli in het oog springt, is de bimi, tenderstem ofwel steeltjesbroccoli. Deze kleine broccoli op een lange steel smaakt uitstekend en is met name populair in het Verenigd Koninkrijk. De teelt vindt vooral plaats in Oost-Afrika. Voor Nederland is de teelt nog te duur vanwege de grote arbeidsbehoefte.

Productdifferentiatie bij bloemkool bestaat vooral uit de teelt van gekleurde variëteiten, zoals geel, paars en groen. Verder is roosjesbloemkool een optie en vertelt Verwegen dat caulilini, babybloemkool, een nieuw gewas is in de VS met een zachte smaak en geschikt om snel te wokken. Voor zowel bloemkool als broccoli geldt dat de groenten steeds vaker worden opgenomen in groentepakketten.

Biologisch

Naast nieuwe productvormen is biologisch een optie voor bloemkool- en broccolitelers, stelt de marktanalist. Hij constateert dat de vraag naar bio in Europa toeneemt en dat het biologische areaal met 8.000 hectare in totaal nog beperkt is.

In Nederland is het aandeel biologisch in deze gewassen slechts 5 procent. Met het oog op de trend dat consumenten streven naar minder milieubelasting, is de verwachting van Enza Zaden dat de vraag naar biologisch alleen maar toeneemt.

Klimaatverandering

In zijn analyse van de concurrentiepositie van Nederland laat Verwegen zien dat de impact van de klimaatverandering voor andere landen groter lijkt. 'In Spanje is goede irrigatie bijna een absolute voorwaarde voor de teelt van broccoli en bloemkool', zegt hij.

'Verder nemen problemen met insecten in veel landen alleen maar toe en is een warme herfst vaak nadelig voor de afzet. In Nederland is het klimaat relatief gunstig om deze groenten te telen. Bij ons is de beschikbaarheid van arbeid veelal de grootste uitdaging.'

Veredeling

Verwegen en Veenstra concluderen in hun betoog dat er zeker kansen zijn voor de teelt van broccoli en bloemkool in Nederland en in Europa. Het is een van de redenen dat Enza Zaden naast bloemkool nu ook vol inzet op de veredeling van broccoli, verklaart Veenstra.

'Voor Nederlandse telers is het volgens ons van belang dat ze zich openstellen voor nieuwe productvormen en verder streven naar een korte keten en een goede samenwerking met andere ketenpartners.'