Meer kennis levert betere aardappelrassen op

De aardappel is een belangrijk Nederlands exportproduct en een van de meest gegeten gewassen ter wereld. Verbeteringen aan de eigenschappen kunnen een grote impact hebben: rassen die beter bestand zijn tegen hitte of droogte of beter resistent tegen ziekten. Het aflezen van de genoomstructuur is echter zeer lastig, omdat de reguliere aardappel uit vier genomen bestaat. Hierdoor is het ingewikkeld om de positie van de genen te bepalen.

Voor dit onderzoek is een diploïde en volwaardige aardappelplant met slechts één genoom gebruikt. Deze homozygoot maakt het aflezen en het aan elkaar leggen van de DNA-basenvolgorde gemakkelijker. Deze plant (Solyntus) komt uit het hybride aardappelveredelingsprogramma van Solynta, een Nederlands aardappelveredelings-en biotechnologiebedrijf.

Grote verbetering

Richard Visser, hoogleraar Plantenverdeling aan de WUR: 'De vorige beschikbare genoomsequentie, waar ik ook aan meewerkte, bestond uit ongeveer 125.000 kleine stukjes. Het genoom dat we nu presenteren bestaat slechts uit 185 grote stukken. Dat is een zeer grote verbetering. De vorige sequentie betrof een wilde variant van de aardappel, nu is een echte aardappelplant gebruikt. Ik hoop en verwacht dat ons werk uiteindelijk tot een efficiëntere en snellere veredeling van de aardappel leidt.'

De WUR heeft samengewerkt met Solynta. Dit veredelingsbedrijf heeft een hybridetechniek bedacht en ontwikkeld voor het telen van aardappels op basis van pure 'inteeltouders', een revolutionaire teeltechniek zonder genetische manipulatie. Met ongeveer 25 gram van Solynta's hybridezaden kan hetzelfde oppervlak beplant worden als met 2.500 kilo pootaardappelen.

Sneller resultaten

Pim Lindhout, directeur R&D van Solynta, is blij met de samenwerking: 'Dit concrete resultaat van publiek-private samenwerking laat zien dat we gezamenlijk tot betere ontdekkingen komen. Met deze sequentie kunnen we sneller nieuwe eigenschappen beschrijven en inkruisen. Twee jaar geleden lieten we zien dat we in twee jaar een aardappelras ziekteresistent kunnen maken, met dit nieuwe resultaat kunnen we ook sneller andere eigenschappen ontdekken en toepassen. Ik ben ervan overtuigd dat we hiermee sneller een duurzame aardappelteelt bereiken.'

In verschillende onderzoeksprojecten binnen WUR wordt zowel de plant als de sequentie gebruikt. Hierdoor is het mogelijk om experimentele resultaten te koppelen aan de genetische code. Met de nauwkeurige genoomsequentie kan een snellere en gerichtere veredeling plaatsvinden, omdat gemakkelijker op het DNA kan worden bekeken welke kruisingen met andere rassen interessant zijn.