Mens belangrijkste bron antibioticaresistentie

ESBL staat voor Extended Spectrum Beta Lactamase. Het is een enzym, geproduceerd door bepaalde bacteriën, dat ervoor zorgt dat de bacteriën ongevoelig worden voor de werking van bepaalde soorten antibiotica.

Tot het ESBLAT-consortium behoren vanuit Nederland: het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Universiteit Utrecht, Universitair Medisch Centrum Utrecht, de Gezondheidsdienst voor Dieren en Wageningen Bioveterinary Research. Het consortium toonde eerder aan dat ESBL-antibioticaresistentie algemeen voorkomt bij mensen, dieren in de veehouderij en gezelschapsdieren, voedsel van dierlijke oorsprong en het milieu.

Verschillen

De typen ESBL bij de mens bleken echter te verschillen van die bij dieren en voedsel. Wat de belangrijkste bron van besmetting voor de mens is, was tot nu toe onbekend. Nu blijkt dat de mens zelf de belangrijkste bron van ESBL-antibioticaresistentie is.

De bacteriën die ESBL's kunnen produceren zijn vaak gewone darmbacteriën, bijvoorbeeld E. coli. Ongeveer 5 procent van de Nederlandse bevolking draagt ESBL-producerende bacteriën bij zich. Deze bacteriën zijn onschadelijk zolang ze zich in de darm bevinden van gezonde personen. Ze kunnen soms infecties veroorzaken, zoals een lastig behandelbare blaasontsteking. Infecties met deze bacteriën vormen vooral voor kwetsbare mensen en patiënten in het ziekenhuis een probleem.

Contact met vee

Volgens een nieuw rekenmodel is de mens-op-mensoverdracht verantwoordelijk voor meer dan 60 procent van alle besmettingen met ESBL. De bijdrage van voedsel werd geschat op ongeveer 19 procent, contact met huisdieren op 8 procent, niet-beroepsmatig contact met vee op 4 procent en zwemmen in oppervlaktewater en contact met wilde vogels op 3 procent.

De onderzoekers concluderen hieruit dat overdracht van ESBL's voornamelijk gebeurt tussen mensen onderling. En dat mensen ESBL's in mindere mate krijgen via de dieren, dierlijk voedsel en het milieu.

De resultaten laten tevens zien dat door de continue blootstelling vanuit de verschillende bronnen (mens, dier, voedsel en milieu) ESBL's in de bevolking in stand worden gehouden. Volgens de onderzoekers zijn verder onderzoek en monitoring nodig, omdat het onwaarschijnlijk is dat alleen mens-op-mensbesmetting voldoende is voor het voorbestaan van ESBL's.