Meer waardering na irritatie bij PBL-rapport

Aaldrik Tiktak, Daan Boezeman en Mieke Berkers van het PBL waren dinsdag, samen met LTO Akkerbouwvoorman Jaap van Wenum en regiobestuurder Pieter van Kempen, op bezoek op het 50 hectare grote bedrijf van Van Oorschot op Goeree-Overflakkee.

De akkerbouwer gaf vooral inzicht in hoe, met extra inzet en kosten, het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is te verminderen. Het werkbezoek heeft volgens hem geholpen om over en weer meer waardering te krijgen.

Directe aanleiding is het rapport van PBL dat in juni van dit jaar verscheen. Het gaat om een tussenevaluatie over het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in het tijdvak 2013-2018. Hieruit blijkt dat telers, afnemers van producten en leveranciers er onvoldoende in zijn geslaagd om het middelgebruik terug te dringen. Het PBL signaleerde dat de biodiversiteit in het agrarische gebied achteruitgaat en de waterkwaliteit onvoldoende is verbeterd.

Enquête onder zeshonderd telers

Projectleider Tiktak: 'Het gaat om uitkomsten van een enquête onder zeshonderd telers. We verzinnen die uitkomsten niet. Ze zijn objectief, het gaat om de grootste gemene deler. We hebben in het rapport ook aangegeven dat telers weinig bewegingsvrijheid hebben en de consument maar weinig bereid is om meer te betalen.'

Tiktak zegt verder dat hij het jammer vindt dat de media weinig berichten over de uitgebreide aandacht in het PBL-rapport voor mogelijke maatregelen om de stap naar duurzame gewasbescherming te bevorderen. Bijvoorbeeld via kennisontwikkeling en -verspreiding.

Volgens Van Wenum heeft het PBL dat aan zichzelf te danken, door de insteek bij het persbericht en de samenvatting van het rapport. 'Met het rapport op zich is niet zoveel mis. De communicatie liet te wensen over.'

'Effectbejag en politieke beïnvloeding'

Bij het persbericht en de samenvatting kreeg Van Wenum het gevoel van 'effectbejag' en 'politieke beïnvloeding'. Hij mist de waardering richting de sector van wat er allemaal al wel is gebeurd.

Van Oorschot is het daarmee eens. De voorzitter van de LTO-afdeling Goeree-Overflakkee vindt dat het rapport te weinig aandacht schenkt aan de inspanningen van telers. Het kwam bij hem vooral over als 'gehijg van de overheid en maatschappelijke organisaties die van alles roepen'. Hij stoorde zich aan de negatieve berichtgeving in de media.

De akkerbouwer is onder andere actief met Globalgap, Voedselveiligheid Akkerbouw en Veldleeuwerik. Hij past regelmatig innovaties toe om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te beperken. 'Bij experimenten neemt het risico toe. Het effect kun je niet per seizoen beoordelen. Je moet het over een langere termijn bekijken.'

Kosten biologische gewasbescherming

Van Oorschot neemt het gezelschap mee naar percelen uien en peen. In uien maakt hij gebruik van steriele uienvliegen. De kosten: 120 à 150 euro per hectare. In peen past hij signalering van wortelvlieg toe, voordat hij gaat spuiten. De kosten: een paar honderd euro per hectare per jaar. Paaltjes met uienolie moeten de wortelvliegen uit het perceel houden.

'Tegen wortelvlieg is maar één middel toegelaten en dat mag je per seizoen maar twee keer gebruiken. Het is soms billenknijpen tot het eind van de teelt', legt de akkerbouwer uit. 'Steeds meer middelen moet je op het goede moment toepassen', stelt Van Wenum. 'Daarvoor heb je steeds meer kennis nodig. Je kunt geen tegenslag verdragen.'