Zoektocht naar verduurzamen ruwvoerteelt

Melkveehouders hebben alle belang bij een goede ruwvoerteelt. Dat wil zeggen: veel kwalitatief hoogwaardig ruwvoer per hectare produceren. 'Dat dit moet gebeuren met een zo klein mogelijke milieubelasting is geen punt van discussie', zegt Bert Molendijk van MOVO-Zaden in Breklenkamp.

Samen met zijn dochter en compagnon Kim zette Molendijk onder de noemer 'Ruwvoerteelt vanaf de basis' een project in de steigers om duurzame teelt van ruwvoer te ontwikkelen en te stimuleren.
DLV Advies, FarmUP, Bayer, Saatbau, bodemkundige J. Ekenhorst en Wageningen University & Research werken samen bij het project. Provincie Overijssel zorgt voor financiële ondersteuning.

Brij aan regelgeving

'We zien in de praktijk dat veehouders en loonwerkers wel stappen willen zetten, maar vaak praktische invulling missen op dit gebied', vertelt Molendijk. 'Mogelijk heeft dat te maken met de brij aan regelgeving waarmee veehouders te maken hebben; regels die bovendien niet altijd logisch zijn.'

De Molendijks stellen vast dat er op diverse vlakken mogelijkheden liggen om de teelt van ruwvoer te verduurzamen op een effectieve en praktisch haalbare manier.

Drijfmest

'Wat dat betreft is er al veel gebeurd. Maistelers zijn teruggegaan van 80 kuub drijfmest naar 38 kuub per hectare en hebben ervaren dat ze daarmee nog steeds een goed gewas kunnen telen. Nu hebben we te maken met scherpere doelstellingen die vragen om aanpassingen achter de komma. Dat is minder eenvoudig, maar wel haalbaar.'

Een voorbeeld is het terugschroeven van de stikstofbemesting bij de teelt van mais en daarmee het verkleinen van de kans op stikstofuitspoeling. Er zijn verschillende mogelijkheden om hier verbetering te boeken.

Mycorrhiza's

Het coaten van maiszaad met een combinatie van schimmels, zogenoemde mycorrhiza's, en bacteriën lijkt kansrijk. Ze stimuleren het bodemleven en de mycorrhiza's gaan een symbiose aan met de wortels van de plant. De schimmeldraden worden het verlengde van de wortels en werken samen met de specifiek geselecteerde bacteriën aan een verbeterde opname van sporenelementen en mineralen.

'We verwachten dat deze ontwikkeling het mogelijk gaat maken om goede mais te telen zonder rijenbemesting. Ook zien we mogelijkheden voor het gebruik van biostimulanten om het gebruik van kunstmeststikstof te verminderen.'

Mengteelt

Ook mengteelten kunnen misschien een bijdrage leveren aan een succesvolle ruwvoerteelt in de toekomst. 'We hebben ervaring opgedaan met de mengteelt mais-stokbonen, en hebben daar dit jaar ook demo- en testvelden van aangelegd. Het is een combinatieteelt waar we hoge verwachtingen van hebben', vertelt Kim Molendijk.

'Het combineren van plantensoorten in een teelt helpt om de bodemkwaliteit te verbeteren. Bij de combinatie mais en stokbonen hebben we gezien dat de ziektedruk lager blijft dan bij het telen van alleen mais.'

Biodiversiteit

Het streven naar meer biodiversiteit maakt ook deel uit van het project 'Ruwvoerteelt vanaf de basis'. 'Vanuit maatschappij en politiek groeit de druk om ook in het agrarisch cultuurlandschap meer te doen aan het bevorderen van biodiversiteit', stelt Kim Molendijk. 'Wij zien goede kansen voor functionele agrobiodiversiteit.'

Naast de eerdergenoemde mengteelten zijn er op het gebied van grasland goede mogelijkheden om te boeren met meer biodiversiteit. Kiezen voor zaadmengsels met een rijke samenstelling kan enerzijds de bodemgezondheid bevorderen en anderzijds gezond ruwvoer voor de veestapel opleveren.

'Op percelen waar je de natuur meer kansen wilt geven, kun je eventueel biotoopmengsels gebruiken. In ons project doen we ook met deze mengsels ervaring op.'