Hoe krikt veehouderij imago op?

Bij de opening van het World Horti Center op 7 maart in Naaldwijk moest ik terugdenken aan de tachtiger jaren toen ik voor de toenmalige Hollandsche Maatschappij van Landbouw werkte. Als planoloog moest ik lobbyen voor meer ruimte voor glastuinbouw in Noord en Zuid Holland.

Het maatschappelijk draagvlak voor de glastuinbouw in die tijd was gering, zeker in Zuid Holland. Die sector werd gezien als grote milieuvervuiler en energieslurper. Door emissies van gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten was het niet verantwoord om in de vlieten te zwemmen. Door de lichthinder leek het alsof overal de hemel in brand stond.

Daarnaast waren er klachten over de vele illegalen die in het Westland werkzaam waren. Toen de wasserbombe-problemen erbij kwamen was de crisis compleet. In zo'n maatschappelijk klimaat was het moeilijk om de belangen van de glastuinbouwsector te behartigen.

Veerkracht

Nu is de glastuinbouw een gewaardeerde sector. Wat leren we van de omslag die heeft plaatsgevonden? De sector heeft een enorme veerkracht getoond. De afgelopen 25 jaar is de energie-efficiëntie verdubbeld. Met een programma 'energieleverende kas' wil de sector de afhankelijkheid van aardgas terugdringen.

Frans Hoogervorst van LTO Glaskracht ging vijftien jaar geleden de gesprekken aan met Stichting Natuur en Milieu om afspraken te maken over lichthinder. Dat getuigt van leiderschap en openstaan voor de kritiek van maatschappelijke organisaties om de bakens te verzetten.

Nieuwe markten

Niet dat ik – net als in mijn jeugd – al snel weer zal gaan zwemmen in de Westlandse vlieten, maar door biologische bestrijding, recirculatie en wettelijke maatregelen is de kwaliteit van het oppervlaktewater verbeterd. Door innovaties en sterke zaadbedrijven zijn er nieuwe tomatenrassen die bij consumenten in de smaak vallen. Met snoeptomaatjes worden nieuwe markten aangeboord.

Het World Horti Center is het bewijs dat de glastuinbouw een enorme omslag heeft gemaakt, dankzij de ambitie en het geloof in eigen kracht om een constructief antwoord te geven op maatschappelijke vraagstukken. Maar ook door actief in te spelen op toekomstige ontwikkelingen en sterk marktgericht te produceren. Ook al is de Greenery niet het succes geworden waarop werd gerekend.

Niet polariseren

Leiderschap en gezamenlijk optreden zijn cruciaal. Niet in een ontkennende polariserende toon optreden, maar laten zien hoe je met maatschappelijke kritiek omgaat. Het motto van Hans Huijbers, 'Boeren hebben een oplossing', biedt kansen om een dialoog met de maatschappij aan te gaan.

In een debat in de Rode Hoed begin maart in Amsterdam spraken voormannen uit de milieubeweging (Wouter van Dieren, Maurits Groen en Milieudefensie) hun waardering uit voor boeren en tuinders in ons land. Nu gaat het erom dat er een dialoog op gang komt en oplossingen voor de veehouderij worden geconcretiseerd.

Joost de Jong