'Meerwaarde halen door zelf het heft in handen te nemen'

Wat is het Nuffield Scholarship?

'Het initiatief is in het leven geroepen door Lord Nuffield, vroegere eigenaar van de Engelse Nuffield-trekkerfabrieken en een automobielfabriek.Via het Scholarship wilde hij iets terugdoen voor de agrarische sector.Voortrekkers wilde hij internationale ervaring laten opdoen. Als eerste Nederlandse boer krijg ik deze studiebeurs.'

Wist u wel een studieonderwerp?

'Zeker. Hoe krijg ik meer toegevoegde waarde in de varkensvleesketen en daarbij voor mijn product. Als voorzitter van LTO-vakgroep Varkenshouderij hield die vraag mij al bezig.
'Het rapport Comfort Class, gebaseerd op de tien belangrijkste behoeften van het varken, is destijds geschreven zonder inbreng van varkenshouders. Ik heb gezorgd dat zij mee gingen denken, maar telkens kwam de vraag terug: wat kost dat? Voor mij werd het steeds duidelijker dat de consument dient te betalen voor de extra eisen vanuit de omgeving en de maatschappij.'

Lukt dat?

'Overal ter wereld zoeken boeren naar het toevoegen van waarde. Dat lukt het beste als ze zelf een actieve rol gaan spelen in de keten. Alleen dan kunnen ze meerwaarde voor hun product krijgen. Daarbij moet je open en eerlijk communiceren. Zeggen wat je doet en vooral ook doen wat je zegt.'

Heeft u een aansprekend voorbeeld?

'De verpakking van het Canadese varkensvlees van Willowgrove Hill vermeldt dat ze vlees met meer smaak produceren en extra omega 3-vetzuren zonder dieren te hebben behandeld met antibiotica en hormonen.
'Certified Humane in de VS heeft als verkoopargument het dierenwelzijn en Jamie Oliver prijkt als boegbeeld op de verpakking. Dit vleesconcept slaagt erin om een flink deel van de vleesvitrine in bezit te nemen. Je ziet niet direct de boer achter het product, maar de deelnemende varkenshouders beuren meer voor hun vlees.'

Is er iets vergelijkbaar met het Beter Leven-keurmerk?

'Ja, de vijfstappenwelzijnsaanpak van Whole Foods uit de VS in samenwerking met een organisatie die vergelijkbaar is met de Dierenbescherming en varkenshouders. De eerste stap begint met vrijlopende zeugen – groepshuisvesting - en dat gaat stapje voor stapje verder. De consument kan aan de stappen zien waaraan het vlees voldoet. Varkenshouders krijgen hun extra inspanning goed betaald.'

Wat valt u nog meer op?

'Smaak speelt bij een concept als het Australische Perth Pork de hoofdrol. Smaak is in Nederland nog sterk ondergewaardeerd. Heel gek, want smaak zit de prijs als aankoopargument dicht op de hielen. De consument vindt smakelijk vlees heel belangrijk, maar wij doen daar te weinig mee. Dat moet echt veranderen.'

Werkt het ook zo in andere sectoren?

'Ja, ook bij zuivel, akkerbouwproducten, groenten en fruit gaat het om de combinatie van aandacht voor de voordelen en de rol van de boer. In Oostenrijk kwam ik bij een samenwerking van boeren. Zij kochten met elkaar gewasbeschermingsmiddelen in en hadden een adviseur in dienst. Van de extra revenuen vloeide 50 procent terug naar de boeren en 50 procent staken ze in onderzoek. Een prima manier van private financiering.'

Wat moet er gebeuren?

'Het is belangrijk om je koers goed uit te zetten. Je hoeft als boer niet per se zelf aan het roer te staan, maar je moet wel een actieve rol spelen. Denken in partnership en inspelen op de klantvraag. Maak een product waaraan de hele keten kan verdienen, dan lukt het ook om zelf meer te kunnen beuren. Denk niet in aantallen maar in rendement.'