‘Telers kijken te veel naar besparingen’

De studie had als doelen inzichten geven in de beweegredenen, het zelfvertrouwen van de teler en diens sociale netwerken vertalen naar handvatten en aanbevelingen formuleren richting opdrachtgever Kas als Energiebron om de introductie van HNT te versnellen. Dit om uiteindelijk te voldoen aan de sectorale doelen voor energiebesparing en de uitstoot van CO2. Daarbij hebben de onderzoekers gekeken naar zowel het gedragsperspectief van de teler als het transitieperspectief van de sector.
In hun studie kwamen ze snel tot een driedeling: de marktgerichte, gewasgerichte en de kostengerichte ondernemers. De eerste groep (10 procent van de populatie, 20 procent van het areaal) loopt voorop met HNT. Zij leveren de eerste aanvulling op de huidige 200 hectare HNT. De tweede groep, de gewasgerichte ondernemers (50 procent populatie, 60 procent areaal), staat het meest open voor invoering van HNT. De derde groep, de kostengerichte ondernemer (40 procent populatie, 20 procent areaal), is volgens de onderzoekers terughoudend ten opzichte van HNT.

Samenhang

Naast de driedeling was vooral de samenhang tussen plantenfysiologie, klimaatsturing, HNT-apparatuur en de systeemsprongen in gewasbescherming opvallend. Jan Buurma: ‘Dat was echt opzienbarend.’ Hij duidt daarmee op het verschil in de zogeheten ontwikkelagenda (‘Wat wil de ondernemer?’) en parallel daaraan de controle-agenda (‘Hoe voorkom ik problemen?) van de drie separate groepen.
De marktgerichte ondernemers willen de plantenfysiologie ontwikkelen en sturen daarbij op de plantweerbaarheid. De marktgerichte ondernemer richt zich op klimaatsturing en let vooral op de bedrijfshygiëne. De kostengerichte ondernemer focust zich op HNT-apparatuur en toepassing van chemische gewasbescherming.
Dat betekent in de praktijk een verschillende focus. Ook hier is de driedeling perfect zichtbaar. De marktgerichte ondernemer wil leren en zoekt kennisverdieping (met teeltadviseur of collega’s). ‘Die hebben na 2010 nog nieuw gebouwd en zitten dus wat ruimer in de moderne apparatuur’, zegt Buurma. ‘Ze zien kennisverbreding als vliegwiel om producten tot waarde te brengen.’
De gewasgerichte ondernemer is vooral bezig met plantmeting/monitoring en verbetering van het kasklimaat, waar de kostengerichte ondernemers het vaak zoeken in extra meetapparatuur en regelsoftware.
‘De laatste lopen achter. Hebben nog schermen nodig of meetapparatuur. Die zitten vaak in een neerwaartse spiraal.’ En zij behoren, voegt hij eraan toe, vaak ook tot de ruwweg 40 procent van de telers die investeringen financieel moeilijk of niet kunnen ophoesten. Daarom is de grootste winst om HNT op te schalen naar 2.000 hectare in 2020 ook te behalen bij de gewasgerichte ondernemers.
Opmerkelijk in het onderzoek is ook de rol van de teeltadviseur. Die loopt parallel aan de driedeling: bij de marktgerichte teler denkt hij mee, bij gewasgerichte teler ‘draait hij bij’, terwijl hij bij de kostengerichte teler HNT duidelijk afhoudt. ‘Iedere teler krijgt de teeltadviseur die hij verdient. Want het is natuurlijk zo: wie betaalt, bepaalt.’

Spek op de botten

Buurma schetst een algeheel beeld van de sector: ‘Het viel me op dat veel telers vooral naar de binnenkant kijken. En minder naar: hoe bereiken we een betere markt? Hoe kunnen we onze producten tot betere waarde brengen? Met HNT? Met het gebruik van aardwarmte? Slechts een klein percentage houdt zich daarmee bezig en dat zit vooral bij de marktgerichte ondernemers. Ook omdat daar wat meer spek op de botten zit. Ze moeten zich natuurlijk ook het vuur uit de sloffen lopen. Maar daar zit wel de toekomst, de inspiratie.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer