Toren om veenweide te beleven

‘Dat zou betekenen dat ik in de toekomst weinig zou gaan verdienen aan natuurbeheer’, zegt hij. ‘Ik ben gaan zoeken naar andere manieren om inkomen uit natuur te genereren. Eigenlijk was een theehuis of restaurant de enige optie.’
Maar bouwen in een natuurgebied? ‘Er ligt hier aan de Veenkade een boerenwandelpad. In eerste instantie stond vast dat er nooit meer gebouwd mocht worden aan deze kade. Toch verleende de provincie de vergunning, want ze wil juist dat natuur, landbouw en recreatie met elkaar integreren’, vertelt Samsom. ‘De provincie heeft er zelfs in 2011 een onderzoek naar gedaan. Het bleek dat in dit gebied een blinde vlek lag wat betreft recreatiebesteding.’
De Grote Sniep zal bestaan uit een laagbouw van 12 bij 8 meter, die dienst gaat doen als restaurant. De toren zal half op en half buitenom deze laagbouw gebouwd worden tot 12 meter hoogte. Op een stahoogte van 9 meter kijken bezoekers vanaf een bordes onder een plateau het open veenweidelandschap in.
‘De toren is zo ontworpen dat er een maximale beleving voor de bezoeker is met zo min mogelijk impact op het landschap’, vertelt de initiatiefnemer. Zo zal de toren bekleed worden met staande onbehandelde houten planken. Het dak van het restaurant raakt dan begroeid en de grond eromheen wordt verhoogd tot vensterhoogte, zodat de bezoeker letterlijk over het land kan heenkijken.
Landschappelijke inpasbaarheid is het uitgangspunt. Samsom won met zijn restauranttoren onlangs de tweede prijs (25.000 euro) in de projectencompetitie ‘Bouwen in en aan het landschap’ van provincie Utrecht. Hieruit blijkt dat zijn idee aansluiting vindt op beleidsniveau. De jury noemde de restauranttoren een uitdagend en spannend project dat de discussie aangaat tussen het behoud van het open veenweidelandschap en de beleving van datzelfde landschap.
‘De prijs is een erkenning. Het laat zien dat mijn idee in de smaak valt, gewaardeerd en zelfs gestimuleerd wordt door er een geldbedrag aan te hangen.’ Iets dat hij als een welkome bijdrage ziet. ‘Het project hebben we kunnen opstarten dankzij een bijdrage van Leader (een subsidie uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling) en een bijdrage van provincie Utrecht. Verder is het geheel een eigen investering.’

Kansen in natuur

De innovatieve melkveehouder heeft vaker een positieve draai aan natuurontwikkeling gegeven door deze te integreren in zijn bedrijf. Zo was hij de trekker van het project om landschapsverfraaiing te realiseren met hekken en ontwierp hij een ecosluis.
‘Toen de overheid in 1992 met plannen kwam voor natuurgebied De Venen, kwam dat over ons als een koude douche’, vertelt hij. ‘We hadden hier net een ruilverkaveling gehad en er zaten allemaal sterke bedrijven die ineens opgeofferd zouden moeten worden voor natuur.’ Rond 2000 zag de provincie in dat het natuurplan niet over het gebied heen gelegd kon worden, maar dat het in samenspraak met de inwoners zou moeten gebeuren. Samsom begon kansen te zien in plaats van bedreigingen, kocht gronden aan voor natuurbeheer en schakelde zijn melkveebedrijf over naar biologisch. ‘In 1992 keek ik nog als gangbare boer naar het hele gebeuren, maar in de loop der tijd ben ik de kansen van natuur gaan zien. Natuur en landbouw zijn prima met elkaar te verweven.’
De Grote Sniep gaat naar verwachting voor dit zomerseizoen open.