‘Kansen voor vitaal familiebedrijf’

‘Ik besef tegelijkertijd dat de boer voor een deel afhankelijk is van de overheid. Biedt zij de ruimte hiervoor of wordt er maar mondjesmaat vergroting of versterking van het bedrijf toegestaan? Dat is de grote vraag’, schetst Ten Maaten.
In Flevoland is nog veel te halen volgens Ter Maaten, zeker in het zuidelijke deel van de provincie. ‘Om vooruitgang te boeken, moet je je als gebied absoluut verder ontwikkelen en uitbreiden. Er is volgens mij nog veel te halen. Met het oog op een natuurgebied als het Oostvaarderswold dat niet de gewenste status kreeg, is er in potentie ook ruimte gekomen voor de agrarische sector.’
De 27-jarige relatiemanager bij agrarisch uitzendbureau HRpm in Dronten komt uit Spanga waar zijn ouders een melkveebedrijf hebben met rond de zeventig melkkoeien. Hij vertelt er meteen bij dat hij geen geboren Fries is. ‘Het was echter de provincie waar we de mogelijkheid kregen om uit te breiden.’
Vanuit zijn huidige positie als agrarisch werkverschaffer heeft Ter Maaten een goed overzicht gekregen van de verscheidenheid van de sector in Flevoland.
‘Ik zie dat bedrijven zich krachtig tonen door bijvoorbeeld nieuwe kansrijke teelten als wortels aan te pakken. Gelukkig is het besef aanwezig dat je je moet blijven onderscheiden. En ik ben ervoor om deze sector aan zelfvertrouwen te laten winnen. Flevoland is uniek, zoals Friesland ook uniek is. Maar er is in mijn ogen meer. We moeten niet te kleinschalig denken en als Nederlandse boerenprovincies de handen ineenslaan.’
Oftewel de landbouw in de provincies aanbieden als de sterke boerensector van Nederland, geeft Ter Maten aan. ‘Dan geld je namelijk als een partij waarmee rekening wordt gehouden. De optelsom van de verschillende delen biedt namelijk dan wat extra’s.’

Zorgen

Toch zijn er ook zorgen in de landbouwsector. Zo is in Friesland een pleidooi voor het handhaven van de keuringsdienst NAK op gang gekomen. ‘Het is goed dat de sector zo opstaat. Ik ben net een maand los en oriënteer me van alle kanten op wat de mogelijkheden zijn.’
Dat oriënteren betekent ook dat de FAJK-voorzitter de rol van de belangenbehartiging van LTO Noord erbij wil betrekken. ‘Het is belangrijk dat we niet indutten. Kijk, we kunnen onszelf op de borst slaan en onszelf zien als dé landbouwprovincie van Nederland, maar dat zegt zo weinig. Als de ontwikkeling in de agrarische sector stil gaat staan, omdat je wacht op wat er aan randverschijnselen en mogelijkheden bij de overheid wordt geboden, dan kom je zonder meer bedrogen uit.’
Het is Ter Maaten in optima forma. Hij is gedreven en die drive heeft alles met zijn historie in de agrarische sector te maken. Ook zijn ouders kozen voor een nieuwe plek om de kans te krijgen om te groeien, om als het ware bestaansrecht te kweken. Toen bij hem de vraag werd neergelegd om zich kandidaat te stellen als voorzitter van het FAJK, hapte hij vrijwel meteen toe.
‘Ik heb het gedaan omdat het belangrijk is je geluid te laten horen in de landbouw. Belangenbehartiging is daarbij een essentieel onderdeel. Het kost tegenwoordig veel tijd om alles goed uit te zoeken, om alles te doen zoals de meest actuele regelingen het voorschrijven. Regels zijn goed, maar hulp om de goede weg in te slaan is daarbij onontbeerlijk.’
Ter Maaten haalt de gemiddelden erbij. ‘Het is lastig een bedrijf rond te zetten als je van 40 hectare moet rondkomen. Natuurlijk zijn er mogelijkheden als verbreding, maar in de polder zijn de bedrijven nu gemiddeld tussen de 60 en 80 hectare. Het is soms gewoon nodig om groter te worden. Ik besef ook dat schaalvergroting het kleine bedrijven lastig heeft gemaakt. Daarom pleit ik ook voor gezonde ambitie op een kleiner bedrijf. Als je dat goed oppakt, dan kun je samen met andere bedrijven sterker worden.’
De voorzitter noemt het versterken van een familiebedrijf een belangrijk speerpunt van het FAJK. ‘Dat familiebedrijf vormt een pijler onder de huidige agrarische sector. Waar mogelijk moet je van die kracht gebruikmaken. We hebben dat hoog op de agenda staan en praten ambtenaren en politici bij die bezig zijn met het toekomstig beleid van de provincie, neergelegd in de Agenda Vitaal Platteland.’
Ter Maaten wijst op het belang om de bedrijven in dat kader open te stellen voor de ambtenaren, die daarmee bezig zijn. Vanachter een bureau is het moeilijk plannen maken voor de boerensector. Dan moet je letterlijk de boer op, vindt hij.
In het bijzonder richt het FAJK zich natuurlijk op de jonge boeren. Ter Maaten: ‘Het is voor het FAJK van groot belang dat een gezonde bedrijfsovername mogelijk blijft. Dat verklaart ook onze inzet voor bijvoorbeeld de Jonge Landbouwersregeling.’

Kostprijs

Het FAJK gaat zich de komende maanden bezighouden met discussiestukken over de kostprijs. ‘Het gaat er dan om hoe je die kunt berekenen en wat je daarmee doet. Daar proberen we inhoud aan te geven, zodat het inzichtelijk wordt. Dan zie je pas waar je op kunt bezuinigen of wat je bij moet schaven in je plannen.’
In de afgelopen jaren is er een nieuwe trend gaande dat er weer meer mensen zijn die het agrarisch bedrijf van hun ouders over wil nemen. Dat vindt Ter Maaten een gewenste ontwikkeling. ‘Ze zien de sector weer meer als een gezonde uitdaging. Dat is ook mijn ultieme uitdaging: juist dat uit te dragen, ook in het FAJK.’
Landbouw is volgens de voorzitter ‘gewoon een mooie business’. ‘Maar overname blijft soms een lastige zaak in de polder. Dat heeft ook met de leeftijdsopbouw te maken. De kinderen die het later over moeten nemen, zijn nu nog vaak te jong. Dan moet je soms een tijd overbruggen, bijvoorbeeld via een uitzendbureau’, besluit de nieuwe voorzitter.