Cafetariamodel is funest voor GLB

In oktober lanceerde landbouwcommissaris Ciolos zijn plannen. Een aantal daarvan was natuurlijk eerder uitgelekt om de eerste reacties te peilen en om de nieuwe koers van het beleid alvast in de week te zetten.

Intussen heeft iedere lidstaat erop geschoten en een lans gebroken voor het krijgen van een uitzondering of het toepassen van maatwerk. Als je daar dieper over nadenkt, zijn het 2 verschillende benamingen voor hetzelfde.

Landbouwcommissaris Ciolos is slim en ook praktisch. Zijn voorstellen houden steeds het midden tussen het bijna acceptabele en het onaanvaardbare. Daarom heeft hij voor de grote lijn instemming gekregen. Dat is nogal wat in een Europese Unie van 27 landen.

Een flink aantal daarvan heeft nog amper uit de ruif van het Europees landbouwbeleid meegegeten. Alleen daarom is een herverdeling van de EU-landbouwgelden al noodzakelijk. Maar het maakt het uitzetten van een nieuwe koers wel extra lastig.

Criticasters van de voorstellen missen de echte vernieuwing van het beleid. Zij vinden dat de voorstellen te veel leunen op aanpassingen van het bestaande. Nederland hoort in dat rijtje thuis.

Wij vinden dat het voorgestelde vergroenings- en verduurzamingsbeleid niet aansluit op het stimuleren van innovatieve oplossingen. Een verplichte natuurbraak van 7% van het areaal om voor vergoeding van groene en blauwe diensten in aanmerking te komen, moedigt ondernemers niet aan. Wij willen het liefst het cafetariamodel, waarin ondernemers zelf hun vergroeningsmenu kunnen bepalen.

Toch lijkt Ciolos vast te houden aan het plan. Volgens Europarlementariër Esther de Lange ligt daar het oud-Oost-Europese denken aan ten grondslag, waarbij van bovenaf sturing en controle moeten kunnen plaatsvinden.

Aannemelijker lijkt mij dat Ciolos de regelgeving robuust en eenduidig wil houden. Pas dan is het Europees beleid. Wanneer ieder land zijn eigen regeling en voorwaarden kan vaststellen, is er weinig gemeenschappelijks meer aan.

Een van de hoofddoelen van de EU is het organiseren van een interne open markt en het wegnemen van concurrentieverschillen. Dat vraagt om eenheid en harmonisatie van beleid. Het ontbreken daarvan is een van de hoofdoorzaken van de eurocrisis.

Het GLB staat al 50 jaar voor de beste Europese samenwerking, juist omdat het meer is dan een cafetaria.

Berend Santema, bsantema@ltonoord.nl