EU en Oekraïne sluiten nieuwe handelsovereenkomst over landbouw

De handel met Oekraïne ligt gevoelig in een aantal lidstaten van de Europese Unie (EU). Buurlanden vrezen dat dat de markt wordt overspoeld door agrarische producten uit Oekraïne. Met de overeenkomst is rekening gehouden met deze gevoeligheid, verzekert de Europese Commissie. De overeenkomst 'beschermt de belangen van EU-landbouwers en biedt de stabiliteit en voorspelbaarheid die Oekraïne in deze onzekere tijden nodig heeft', zei Eurocommissaris Maros Sefcovic (Handel) maandag op een persconferentie.

Oekraïne mag meer gevoelige producten, zoals suiker, pluimvee en eieren, tarwe, mais of honing, exporteren naar de EU. De quota stijgen ten opzichte van 2016, toen de eerste afspraken zijn gemaakt, maar blijven onder het niveau van de vorige tijdelijke speciale handelsovereenkomst. 'Dit is belangrijk om de stabiliteit van de EU-markten te waarborgen', zegt Eurocommissaris Christophe Hansen (Landbouw) daarover.

Liberalisering

Voor veel andere producten zijn verbeteringen in de markttoegang overeengekomen. De huidige quotavolumes van de meeste producten zullen stijgen tot het hoogste handelsniveau van de afgelopen jaren. Hierbij gaat het onder meer over boter, mageremelkpoeder, mout en gluten, haver en gerst. De Europese Commissie kiest voor sommige producten voor volledige liberalisering. Voorbeelden hiervan zijn zuivelproducten zoals vollemelkpoeder, gefermenteerde melk, maar ook champignons en druivensap.

Wat de export van de EU naar Oekraïne betreft, stemde Oekraïne in met verhogingen van de quota voor de export van varkensvlees, gevogelte en suiker. Voor andere producten geldt een verdere verlaging of volledige afschaffing van de invoerrechten. 'Dit zal de exportmogelijkheden voor Europese boeren vergroten, met name in de buurlanden van Oekraïne', zegt Sefcovic.

Gelijk speelveld

Verder is afgesproken dat Oekraïne zijn normen voor landbouwproducten tegen 2028 in lijn heeft gebracht met die van de EU. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om dierenwelzijn en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.

Na de Russische inval in Oekraïne heeft de EU in juni 2022 speciale handelsvoordelen toegekend. Omdat die op 5 juni 2025 afliepen, moest een nieuw akkoord worden gesloten. De EU-lidstaten moeten zich nog uitspreken over het voorstel van de Europese Commissie.

Details

De Europese Commissie heeft geen exacte aantallen over de hoogte van de quota bekendgemaakt. Dit is een punt van zorg voor de Europese organisaties van boeren en voedselproducenten, waaronder Copa-Cogeca, CIBE (bietentelers) en organisaties uit de pluimveesector. Zij hebben een gezamenlijk statement uitgebracht waarin zij dit uitspreken.

'Hoewel we de economische veerkracht van Oekraïne en zijn Europese toekomst in deze moeilijke tijd steunen, kunnen we, gezien de beperkte informatie die is verstrekt, in dit stadium alleen maar hopen dat de definitieve uitkomst van de vandaag aangekondigde overeenkomst volledig rekening houdt met en respect toont voor de gevoeligheden van EU-boeren en -producenten. We dringen er bij de Europese Commissie op aan om alle details van deze overeenkomst zo snel mogelijk openbaar te maken', melden de gezamenlijke organisaties.