Regels grondwaterbeschermingsgebieden vaak onduidelijk of complex

Het waterbedrijf gaat met verschillende overheidsinstanties in gesprek over de onduidelijke regelgeving. Landelijke regels hebben de grootste invloed op de bedrijfsvoering van boeren. Ondanks de impact van de nationale regels, is het numerieke aantal klein.

Vanuit de Europese Unie is er wel een plicht om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in grondwaterbeschermingsgebieden te minimaliseren, maar in Nederland kan ruim 80 procent van alle middelen zonder wettelijke beperkingen in deze gebieden worden gebruikt. Alleen stoffen met een risico op uitspoeling zijn door de toelating van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) in deze gebieden verboden.

Veel provinciale regels met weinig impact

Het grootste deel van de regels is vastgelegd in provinciale omgevingsverordeningen. Die regels blijken sterk te verschillen per provincie en zijn vaak technisch, onduidelijk of complex geformuleerd. Provincies en waterschappen weten vaak ook niet wie de regels over agrarische onttrekkingen in grondwaterbeschermingsgebieden moet opstellen.

'Dit maakt het voor agrariërs en ambtenaren niet altijd eenvoudig om precies te weten welke regels gelden en het kan naleving en handhaving ervan bemoeilijken', stelt Vitens. In de praktijk hebben de landelijke regels daardoor meer impact op de bedrijfsvoering van boeren dan de provinciale regels.

Vergoeding

Boeren geven volgens Vitens aan dat zij het belang van drinkwaterbescherming goed begrijpen en daar ook actief aan willen bijdragen. 'Tegelijkertijd is er behoefte aan meer waardering voor hun inspanningen, onder meer in de vorm van langetermijnafspraken en passende vergoeding voor diensten om het grondwater te beschermen.'

Veel agrariërs kijken volgens het onderzoek met enige zorg richting de toekomst. 'Ze vrezen dat de regels verder worden aangescherpt of dat nieuwe winningen kunnen leiden tot meer droogte. Tegelijkertijd zien zij ook mogelijkheden om met overheden en waterbedrijven afspraken te maken om te werken aan een duurzame balans tussen landbouw en drinkwaterbescherming', aldus Vitens.

Agrarisch ondernemers geven ook aan dat zij graag zien dat er meer met hen wordt gedeeld over de regels en mogelijkheden binnen grondwaterbeschermingsgebieden. Vitens heeft op het gebied van communicatie zelf ook een conclusie getrokken: het moet beter. Dit wil het waterbedrijf bewerkstelligen door via zijn website actief data te delen over bijvoorbeeld onttrekkingscijfers.