'Meeropbrengst in uien realiseer je met meer wortelmassa'

'Meeropbrengst in uien realiseer je uiteindelijk met meer wortelmassa', stelde fertigatiespecialist Mikey Akkermans van Van Iperen op de Landelijke Uiendag op proefboerderij Rusthoeve in het Zeeuwse Colijnsplaat. 'Een ui wortelt doorgaans slecht, maar de grond in een rug is losser. Daardoor ontwikkelt het gewas meer wortels en groeit het beter. Meer wortelontwikkeling betekent ook dat er meer zuurstof in de grond is, waardoor fusarium minder kans krijgt.'

Van Iperen wil de ruggenteelt verder optimaliseren. Dit jaar liggen er acht objecten op proefboerderij Rusthoeve. Het ras is in alle objecten Hyfive en met 4,2 zaaieenheden per hectare zijn de uien dik gezaaid. Al het zaad ging op 25 maart de grond in. Vanaf 25 maart tot en met 20 augustus viel 162 millimeter neerslag in Colijnsplaat.

Uit de proefrooiing van medio augustus blijkt dat de hoogste bruto-opbrengst komt van de ruggen op 50 centimeter (108,3 ton per hectare), al is in dat object met 226 millimeter veruit het meeste geïrrigeerd. Daarna volgen 75 centimeter ruggen onder biofolie (103,9 ton per hectare en 152 millimeter) en de vlakveldsteelt onder folie (100,6 ton per hectare en 152 millimeter).

Ter vergelijking: de droge vlakveldsteelt realiseerde met een hectare-opbrengst van 50,5 ton niet eens de helft van de genoemde opbrengsten.

Opvallend zijn de goede opbrengsten van de uien onder biofolie. Hierbij zijn de ruggen afgedekt met volledig afbreekbare biofolie. Het idee is dat het folie water doorlaat van boven, maar aan de onderzijde vocht vasthoudt door condensvorming. De bodem onder de folie droogt minder snel uit en er hoeft minder vaak water te worden gegeven via de slangen. Daarnaast blijft dankzij het folie de onkruiddruk laag.

Besparing van 30 procent

Volgens Akkermans is met biofolie een waterbesparing van ruim 30 procent mogelijk. 'Dit is vooral interessant voor uientelers die over weinig zoetwater kunnen beschikken, want deze methode kost 900 euro per hectare extra bovenop het fertigatiesysteem', verklaart de fertigatiespecialist van Van Iperen.

Akkermans meldt verder dat de uienteelt op ruggen ook interessant kan zijn op zandgronden. 'We zien dat de ruggen het water goed vasthouden. Daarbij verdelen nutriënten zich optimaal door de rug, waardoor de kwaliteit van de uien verbetert. Je oogst iets meer in de bovenmaat en de uien zijn langer te bewaren.'

Ook ketenproject Uireka beproeft sinds 2020 druppelirrigatie en fertigatie. Onderzoeker Anneleen Riemens van proefboerderij Rusthoeve en Uireka concludeert dat irrigatie efficiënter is dan beregenen met een haspel, vooral in droge jaren. 'Daarbij zorgt fertigatie voor een flinke plus, tot wel 30 ton per hectare meer tegenover onbehandeld. Houd je het bij alleen druppelen, dan heb je gemiddeld 'slechts' een meeropbrengst van 5 ton per hectare.'

Volgens Riemens was dit seizoen 120 millimeter aan water meegeven optimaal voor een uienteelt, maar volgend jaar kan de gewenste hoeveelheid zomaar weer anders zijn. 'Verder merken we dat er verschillen zijn voor wat betreft de efficiëntie van bemesting. Bij de ruggenteelt is eerst de slowreleasemeststof in korrelvorm op de velden gestrooid. Door daarna de ruggen te frezen, werden de korrels gelijkmatig verdeeld in de rug.'

Meststrategie

Landbouwcoöperatie FarmPlus kijkt in zijn fertigatieproef van dit seizoen vooral naar de meststrategie in plaats van de opbrengst. Alle zes objecten hebben in totaal 100 millimeter water gekregen en de basisbemesting was bij elk object hetzelfde. Alleen de bijbemesting is divers. Over de oogstverwachting wilde akkerbouwadviseur Frans Deijkers tijdens Uiendag niets zeggen, maar hij zag één van de zes objecten er in positieve zin uit springen.

'In dit object hebben we via de fertigatieslangen bijbemest met kaliumthiosulfaat (KTS) en ureum, wat zachter is voor het gewas dan urean. Om stikstofverliezen te beperken, voegden we Limus Perform toe', licht hij toe. 'Het lijkt erop dat de uien het best presteren bij deze meststrategie.'