Zeeuwse gewassen snakken naar water

Vanwege de harde wind, zon en relatief hoge temperatuur begint het hard op te drogen op Zeeuws-Vlaanderen, merkt de ondernemer. 'Op ons bedrijf hebben we sinds begin maart alleen half april nog een bui gehad van 12 millimeter. Verder heeft het nauwelijks geregend. Op sommige plekken in dit deel van Zeeland is de laatste maanden niet meer dan 6 millimeter neerslag gevallen. Dat is best zorgelijk. Hier hebben we het geluk dat de bodemstructuur goed is en de grond vrij opdrachtig, maar dat is zeker niet overal het geval.'

De uien op de foto heeft Moggré op 5 april gezaaid. Vlak daarvoor freesde hij de ruggen in combinatie met het leggen van de fertigatieslangen. De akkerbouwer zette het systeem tijdens het kiemproces aan om de 3,5 hectare uien boven te krijgen.

'Nu druppel ik 4 millimeter water om de drie dagen, met fertigeren start ik over twee weken. De uien komen dezer dagen in het tweedepijpstadium, dan hebben ze nog niet zoveel vocht nodig.' Volgens Moggré biedt de uienteelt op ruggen onder de huidige omstandigheden een groot voordeel. 'Een rug blijft langer vochtig en het water verdeelt zich beter door de grond. Daarnaast wortelen de uien makkelijker door de lossere grond en gaan ze sneller de diepte in.'

Ook onder natte omstandigheden pakt de ruggenteelt goed uit. 'Vorig jaar zagen we dat het water na veel neerslag tussen de ruggen bleef staan, in plaats van erop. Dat voorkomt dat het gewas verstikt.' Verder is het volgens de teler bij ruggen makkelijker om de fertigatieslangen op diepte te leggen, waardoor er minder kans is op wildschade.

Voor wat betreft de andere gewassen constateert Moggré dat op Zeeuws-Vlaanderen de gevolgen van de droogte steeds beter zichtbaar worden. 'Tarwe begint al droogteschade te vertonen, dat is echt heel vroeg. Daarnaast zie ik dat op bijna alle bietenpercelen behoorlijk wat planten missen', meldt de akkerbouwer, die tot afgelopen najaar als teeltadviseur bij Delphy werkte.

'Vlas zit momenteel in de 'strekkende' fase en is erg waterbehoeftig. Als er nu geen vocht komt, dan blijft het kort. Voor aardappelen geldt dat ze er gemiddeld genomen nog goed op staan, al is dat op de zware gronden minder het geval. Als de droogte nog lang aanhoudt, gaat dat zeker kilo's kosten.'

'De komende drie weken wordt veelbepalend voor veel akkerbouwgewassen', vervolgt Moggré. 'Gaat het de komende periode niet regenen, dan kun je de tarwe op droogtegevoelige percelen wel afschrijven.' Volgens de Zeeuw kunnen akkerbouwers die beschikken over een diepdrain wel redelijk goed beregenen met zoet water, maar zijn er weinig plekken waar je onbeperkt water kunt onttrekken.

Delphy-adviseur Zuidwest-Nederland Lauran van der Hart voegt daaraan toe dat sommige Zeeuwse akkerbouwers op plekken waar niet kan worden beregend water aanvoeren met vrachtwagens. 'Dat wordt wel zo lang mogelijk uitgesteld, want daarmee gaat de kostprijs flink omhoog.'

Zuinig beregenen

Van der Hart stelt vast dat er veel verschil is in Zeeland wat betreft de droogte. Dat komt doordat half april op de ene plek 30 millimeter neerslag viel en elders maar 1 millimeter. Akkerbouwers die nu beregenen, doen dat met enige zuinigheid, zegt hij. 'Grondwater is niet onbeperkt beschikbaar en je hebt geen goed beeld van wat er onder de grond gebeurt in de zoetwaterbel. Daar moet je voorzichtig mee zijn.'

Net als Moggré benadrukt ook Van der Hart dat akkerbouwgewassen nu naar water snakken. 'Bieten worden groter, plantuien gaan bollen en tarwe komt in de aar. Aardappelen zijn nog minder vochtbehoeftig. De eerste planten komen net boven en de ruggen zijn veelal in het vocht gefreesd, dus de poter ligt nog in het vocht. Toch draaien ook in de aardappelen al de eerste beregeningshaspels.'

Overigens meldt de teeltadviseur van Delphy dat er afgelopen winter vooral in Zeeuws-Vlaanderen veel zoetwaterbassins zijn aangelegd. 'Dit wordt vaak gecombineerd met druppelirrigatie, om zo zuinig mogelijk met het water om te gaan. Want zo'n bassin raakt bij een lange periode van droogte ook een keer leeg.'

Volgens Van der Hart zijn de droge omstandigheden ook ongunstig voor gewassen die nog moeten worden gezaaid, zoals bruine bonen. 'Die kun je nu niet in vochtige grond zaaien.' En het weerbericht biedt weinig perspectief. 'Voor zover je kunt kijken, wordt er geen regen voorspeld en blijft de wind uit dezelfde hoek komen', geeft hij aan. 'Daar komt bij dat de laatste week de wind in kracht is toegenomen. Dan droogt het alleen nog maar sneller op.'