Meten ammoniakemissie vraagt om bedrijfsspecifieke benadering

Directe metingen van de ammoniakconcentratie in de lucht geven een betrouwbaar beeld voor dat moment. De variatie tussen zogenoemde pluimmetingen benedenwinds op hetzelfde bedrijf is klein, terwijl er een grotere variatie in ammoniakemissie is tussen de bedrijven, zo blijkt uit onderzoek van het Louis Bolk Instituut, TNO, Peter Vanhoofen Universiteit Leiden, onder leiding van Dirksen Management Support.

Verspreid over Nederland namen 23 melkveebedrijven deel aan het onderzoek, waarin metingen zijn gedaan in voer, melk en mestkwaliteit als voorspeller van de bedrijfsspecifieke ammoniakemissie. De metingen in de mest zijn uitgevoerd op vier momenten in het jaar.

Ook zijn gegevens uit de KringloopWijzer verzameld, zijn maandelijks voer- en melkgegevens bijgehouden en zijn pluimmetingen uitgevoerd als referentie voor de ammoniakemissie. Op basis van die cijfers is een emissie berekend voor dat moment en voor het gehele erf: stal en opslag.

De metingen aan het einde van het stalseizoen kunnen zodoende de emissie in de stalperiode benaderen. Doordat de metingen binnen een bedrijf een lagere variatie hebben dan tussen bedrijven, geven ze in de ogen van de onderzoekers een betrouwbaar beeld van de emissie op dat moment en zijn de metingen geschikt om verschillen tussen bedrijven aan te tonen.

Dageffect

De onderzoekers melden dat er wel sprake kan zijn van een dageffect. Bijvoorbeeld doordat op de dag van de meting de mest wordt gemixt of doordat extra wordt geventileerd. Dit heeft gevolgen voor de uitstoot over de gehele stalperiode. Reden voor de onderzoekers om in het vervolg de daadwerkelijke emissie op meerdere momenten in het stalseizoen te meten.

Uit andere metingen komt naar voren dat het ammoniakemissiepotentieel (AEP) in de mest sterk overeenkomt met de berekeningen van de ammoniakemissie op basis van het gehalte ammoniakale stikstof (TAN) in de mest, en met het melkureum wanneer in die berekeningen rekening wordt gehouden met zuurgraad (pH) en temperatuur van de mest. De AEP is een maat voor de potentiële emissie uit de mest.

Uit windtunnelmetingen komt naar voren dat bij het uitrijden van mest met een lager TAN-gehalte, AEP-cijfer en pH-waarde er significant minder ammoniak emitteert dan uit mest met hogere waardes.

KringloopWijzer wijkt mogelijk af

Verder blijkt dat de ammoniakemissieberekening op basis van melkureum op bedrijfsniveau goed overeenkomt met de emissies berekend met de KringloopWijzer. Wel wijken de gemeten emissies behoorlijk af, melden de onderzoekers. Dit komt waarschijnlijk door de eerder genoemde dageffecten of staltype-/mesteffecten. Denk aan de temperatuur en/of de zuurtegraad van de mest.

De KringloopWijzer neemt die laatste factoren niet mee. Verder vonden de onderzoekers weinig sterke verbanden tussen mestmonsters, ammoniakemissiepotentieel, voerparameters en de gemeten ammoniakemissie. Wel was er een positief verband tussen de ammoniakemissie en de eiwit-energieverhouding in het rantsoen.

Om modellen te ontwikkelen die de werkelijke ammoniakemissie beter benaderen, is het volgens de onderzoekers belangrijk om frequenter ammoniakemissiemetingen te doen en te combineren met voer-, stal- en mestdata van dat moment. Bedrijfsspecifieke informatie moet leiden tot een betere, bedrijfsspecifieke berekening van de ammoniakemissie.