Wiersma vraagt Brussel om nieuwe derogatie

Wiersma benadrukt dat de aanvraag is bedoeld als een formeel verzoek voor een derogatie. Ze wil op basis van dit verzoek met de Europese Commissie in gesprek gaan. De inhoud, maatvoering en voorwaarden van een derogatie moeten tijdens de gesprekken met de Europese Commissie verder vorm krijgen.

In haar verzoek dat vrijdag openbaar is gemaakt, geeft de minister verschillende argumenten om haar verzoek te onderbouwen. Ze wijst er bijvoorbeeld op dat bij bedrijven die gebruikmaakten van de derogatie in 2023, in de meeste regio's de gemiddelde nitraatconcentratie in het bovenste grondwater binnen de normen bleef vanwege het relatief grote areaal grasland van deze derogatiebedrijven.

Daarnaast verwijst Wiersma naar diverse onderzoeken waaruit onder meer naar voren komt dat de nitraatconcentraties onder grasland in het algemeen laag zijn. Uit een recente studie blijkt volgens de minister ook dat dierlijke mest op grasland in dezelfde hoeveelheden kan worden gebruikt als kunstmest zonder aanvullende risico’s op stikstofverliezen naar het grondwater.

Toekomstperspectief en verdienvermogen

Wiersma benoemt ook de negatieve impact op het inkomen en toekomstperspectief van boeren door het vervallen van derogatie. Het verdienvermogen van met name melkveehouders is met de afbouw van de huidige derogatie onder druk komen te staan vanwege de hoge kosten voor het afzetten van dierlijke mest en de aankoop van kunstmest die nodig is voor de groei van gewassen. De verwachting is dat meer melkveehouders hun graslandpercelen omzetten naar bouwland met verslechterde waterkwaliteit tot gevolg.

Daarnaast vindt de minister dat met het oog op de waterkwaliteit en het Europese doel om de afhankelijkheid van geïmporteerde kunstmest te verminderen, het beleid moet zijn gericht op het behoud van grasland. 'Een derogatie voor graslandareaal kan hierin effectief zijn.'

Afbouwen

Nederland had sinds 2006 een derogatie van de Europese Commissie op de Nitraatrichtlijn om onder voorwaarden meer dan 170 kilo stikstof uit dierlijke mest per hectare uit te rijden. Deze derogatie loopt eind dit jaar af. De Europese Commissie heeft de derogatie afgebouwd omdat zij vindt dat Nederland niet voldoende doet om de waterkwaliteit te verbeteren.

Wiersma heeft vanaf haar aantreden als minister aangegeven een nieuw verzoek voor derogatie te willen indienen.