Varkenshouder Aart Jochemsen geeft gas met zijn bedrijf

De passie voor de fokkerij kreeg Aart Jochemsen van VOF Jochemsen in het Gelderse Bennekom met de paplepel ingegoten. 'Het ging hier altijd over sterzeugen, ki-beren, indexen en het exterieur van fokvarkens', zegt de 30-jarige varkenshouder. 'Het ondernemerschap scherpte ik aan tijdens mijn studie aan wat nu Aeres Hogeschool Dronten heet.'

Na zijn studie ging Jochemsen bewust vier jaar buiten de deur werken. Voordat hij 's ochtends in zijn auto stapte en op pad ging, had hij al heel wat werk verricht bij de varkens. Dat hij als rundveespecialist in het veld actief was, loopt hem nu als begenadigd varkensfokker wat voor de voeten.

'Met onze 160 koeien met melkrobots streven wij net als bij onze varkensfokkerij topproducties na. Daarbij benutten we onze fokkerijkennis ook maximaal', licht de ondernemer toe. 'Dan zien mensen je al snel als koeienfokker, terwijl mijn fokkerijpassie toch echt bij de varkens ligt en ik daar de meeste aandacht en tijd in steek. Sterker nog, onze varkensfokkerij met 400 zeugen en 2.000 opfokplaatsen is de belangrijkste tak op onze boerderij, zeker wat betreft arbeid en rendement.'

De tijden in de varkenswereld zijn veranderd, ook op het fokbedrijf dat Jochemsen met zijn ouders Evert en Hennie runt. Ze hebben zeugen van de Z-lijn (Yorkshire) van Topigs Norsvin, waarmee ze tot enkele jaren geleden ook Z-lijn-ki-beren fokten voor spermawinstations. Nu is Jochemsen helemaal gespecialiseerd in het fokken van TN70-zeugen voor klanten in zowat heel Nederland. 'Samen met mijn vader selecteer ik de uit te leveren gelten tussen de 25 kilo en dekrijp', vertelt de varkenshouder. 'Bij het laden van koppels zien twee paar ogen meer dan één. We doen er op ons erf alles aan om discussies bij klanten voor te zijn als mijn vader daar de dieren lost.'

Daarnaast houdt Jochemsen met de beste Z-lijndieren zijn eigen zeugenstapel in stand. 'Net als vermeerderaars werken we elke dag aan het verbeteren van de resultaten met onze zuivere Z-lijnzeugen', stelt hij. 'Zonder het voordeel van heterosis hebben we afgelopen jaar gemiddeld 36 biggen per zeug gespeend. Daarmee kunnen we goed meten met de praktijk van biggen voortbrengen voor de productie van varkensvlees.'

Minimaal zestien spenen

Naast een hoge Topigs Selectie Index (TSI) is zestien spenen hebben een van de selectiecriteria bij TN70-fokgelten. Zeker zijn eigen Z-lijn-gelten moeten dat aantal van zestien spenen hebben, vindt Jochemsen. Net als vermeerderaars wil hij op zijn bedrijf zoveel mogelijk biggen door de eigen moeder groot laten brengen.

'Omdat wij in onze fokkerij daar al jarenlang scherp op selecteren, is bijna elke gelt fokwaardig op basis van het aantal spenen en de speenplaatsing', benadrukt de jonge ondernemer. 'Maar we letten bij het uitzoeken ook extra goed op eigenschappen als exterieur, beenwerk en uierontwikkeling. Een op de vijf gelten belandt daarom in onze stal met beren die uiteindelijk allemaal naar het slachthuis gaan.'

Het vele extra werk van registreren en meten is inherent aan de varkensfokkerij. Toch is het een tandje minder geworden sinds de familie Jochemsen geen kernfokker meer is. 'We hebben hier zowat twintig jaar lang elke geboren big gewogen. Met deze data heeft Topigs Norsvin met succes kunnen selecteren op bigvitaliteit', legt de varkenshouder uit. 'In onze stallen zie je dat effect terug, maar alle geboren biggen wegen hoeven we niet meer.'

Regelmatig dieren wegen

Toch is varkens wegen elke week een terugkerende activiteit op een fokbedrijf. Zeugen die naar de kraamstal gaan, lopen eerst over de weegschaal. Als ze gespeend worden, herhaalt zich dat. Ook in het opfoktraject van de fokgelten houdt Jochemsen de vingers aan de pols bij dierwegingen. 'We hanteren een voerschema specifiek voor de Z-lijn-gelten en een voerschema voor de TN70-gelten', vertelt hij.

'De computergestuurde droogvoerinstallatie vult de brijbakken en de fokgelten moeten zich geleidelijk ontwikkelen. Door op bepaalde momenten te wegen, zie je of ze het groeischema volgen', licht de jonge varkenshouder toe. 'Wanneer fokgelten een leeftijd van ongeveer 165 dagen hebben, verplaatsen we ze naar een afdeling met lange troggen. Dan beperken we de voergift om hun groei wat te temperen.'

Waar Jochemsen ook kien op is, is het zorgvuldig meegeven van extra bescherming aan zijn varkens. Entschema's volgt hij nauwgezet en het vaccineren doet hij daarom altijd zelf. Ook introduceerde hij het naaldloos toedienen van vaccins bij biggen in hun kraamhokken. 'Entreacties als terugval van biggen zie ik niet meer en het is zichtbaar diervriendelijker. In de opfokhokken zijn dieren beweeglijk en doe ik het enten omwille van de zekerheid met de juiste injectienaald.'

De ondernemer heeft een enorme drive om te presteren en zijn varkensbedrijf toekomstbestendig te maken. Zo denkt hij erover kraamhokken met vrijloop voor zijn zeugen te maken. 'Mijn insteek is dat het altijd beter kan. Ik geniet ervan als het technisch goed draait op ons eigen fokbedrijf en op de vermeerderingsbedrijven bij onze klanten.'