EU-topambtenaar: 'Nederlandse stikstofuitstoot moet snel omlaag'

Dat zegt Humberto Delgado Rosa, directeur biodiversiteit bij het DG Milieu van de Europese Commissie. Hij valt als hoge EU-milieuambtenaar onder Eurocommissaris Jessika Roswall van Milieu, Waterbestendigheid en Circulaire Economie.

Delgado Rosa had donderdag een gesprek met Tweede Kamerleden over de herziening van de Nitraatrichtlijn die momenteel wordt uitgevoerd. Hij hield de Kamerleden voor dat Nederland vaart moet maken met het oplossen van het stikstofprobleem. 'Ga niet armpje drukken tussen sectoren. Ga met alle partijen en organisaties om de tafel en zoek consensus.'

De directeur-generaal Milieu wijst naar de onderhandelingen vorig jaar tussen boerenorganisaties en natuur- en milieubeschermers tijdens de strategische dialoog over de toekomst van de landbouw in de Europese Unie. Hij erkende vooraf aan die gesprekken te hebben getwijfeld over een positieve uitkomst. 'Ook daar is consensus bereikt en dat had niet iedereen verwacht.'

Onbalans met landbouwgrond

Het Nederlandse stikstof- en nitraatprobleem wordt volgens Delgado Rosa veroorzaakt door een onbalans tussen een hoge mestproductie en beschikbare landbouwgrond om dat overschot op een verantwoorde manier af te zetten.

'Dat moet weer in balans worden gebracht. Als het de overheid niet lukt om de veehouderij grondgebonden te maken, zal het met andere oplossingen moeten komen.'

Op vragen van Kamerleden over welke andere oplossingen dat zouden kunnen zijn, geeft de EU-ambtenaar geen antwoord. Hij zegt dat dat aan de Nederlandse politiek is om te beslissen. Op die stoel gaat hij niet zitten.

Een besluit over de toelating van renure (kunstmestvervangers) valt op korte termijn nog niet te verwachten, blijkt uit de woorden van Delgado Rosa. Nog niet alle EU-lidstaten hebben een definitief standpunt ingenomen.

Sleutelen aan EU-mestnorm

Met de herziening van Nitraatrichtlijn die eind 2026 wordt afgerond, bestaat een mogelijkheid om te sleutelen aan de generieke EU-mestnorm van 170 kilo stikstof uit dierlijke mest per hectare per jaar. Demissionair landbouwminister Femke Wiersma streeft naar een nieuwe derogatie (uitzondering) daarop voor Nederlandse melkveehouders.

Of dat een kansrijke missie is, valt uit de antwoorden van Delgado Rosa niet op te maken. De norm van 170 kilo is volgens hem vastgesteld op basis van wetenschappelijke inzichten. 'Die zijn nog steeds valide.'

Aan de laatste afgegeven en aflopende derogatie koppelde de Europese Commissie een afbouwpad dat moet leiden tot een transitie in de landbouw, zegt de directeur-generaal Milieu. 'Dat was de opgave aan de Nederlandse overheid.'