'FaunaSpot-app geeft meer grip op wildschade'

Timmerman werkte al langer met FaunaSpot. Maar juist de combinatie met de inhuur van een vaste schadebeheerder maakt het proces voor hem overzichtelijk, beter gedocumenteerd én minder stressvol. 'Ik hoef er niet meer elk uur van de dag aan te denken.'

Op een van de percelen in Oudkarspel toont hij de eerste vraatschade aan het gewas. Uit de achterklep van zijn auto haalt de Noord-Hollander een vlieger. 'Niet dat we daar wonderen van verwachten, maar we moeten aantonen dat we alles in het werk stellen om de dieren te verjagen.'

TB&S (Timmerman, Bergen & Swager) teelt in Nederland op zo'n 250 hectare spitskool, Chinese kool, paksoi, witte en rode kool, plus pompoenen. In Portugal komt daar 600 tot 800 hectare bij. 'Met twee locaties kunnen we jaarrond leveren aan de retail', zegt Timmerman.

Wildschade is in Noord-Holland een enorm probleem. 'Ganzen richten hier veel schade aan, vooral in de spitskool. Dat gewas ligt onbedekt en daar vliegen ze zo op af. Chinese kool en paksoi dekken we wel af, maar bij de spitskool is dat te kostbaar vanwege de grotere oppervlaktes.'

In Portugal speelt het probleem nauwelijks. 'Daar is het wildbeheer strikter geregeld. Er zijn meer jagers, die worden ook nog betaald. Hier is het hobby. Het kost de jagers meer dan het ze oplevert.'

De schade is de voorbije jaren flink opgelopen. 'In het begin hadden we hooguit tienduizend euro schade. Vorig jaar ging het om 5,5 ton. Dat gaat dus serieus ergens over. Zeker met leveringsverplichtingen en de klimaatgerelateerde onzekerheden waar we ook mee te maken hebben.'

Wildbeheer regelen

Tot vorig jaar regelde Timmerman het wildbeheer zelf. 'We hebben 150 hectare eigen grond, de rest huren we bij. Je moet per perceel weten wie de jager is en kunnen aantonen dat je verjagingsverplichtingen nakomt. En dan nog moet je de schade goed en op tijd registreren.'

De ondernemer liep daar steeds vaker in vast. 'Na het planten zaten ze er soms al meteen in. Dan begon de stress: bellen, middelen plaatsen en formulieren invullen.'

Sinds begin dit jaar is Jolanda Bakker met haar bedrijf Natuurlijk-jol.nl betrokken bij het tuinbouwbedrijf. Ze is jager, heeft bestuurlijke ervaring en richtte een paar jaar geleden haar eigen faunaschadebedrijf op. 'Zij regelt nu alles: vergunningen aanvragen, werende middelen plaatsen, schades beoordelen. Dat geeft mij rust, want zij weet precies hoe het werkt bij de diverse instanties en in het veld.'

Een centrale rol is weggelegd voor de app FaunaSpot die in het hele proces wordt gebruikt. 'Alles draait om registratie: waarnemingen, schade, acties. Jolanda en ook onze medewerkers zijn allemaal gekoppeld aan het systeem. Als zij op een perceel schade door ganzen of duiven zien, registreren ze dat direct op hun mobiel.'

De app is volgens Timmerman overzichtelijk en gebruiksvriendelijk. 'Je opent 'm, vinkt aan wat je ziet, waar je bent en wat je doet. Binnen een minuut ben je klaar. Alles wordt meteen digitaal opgeslagen. Ik kan op de computer alle meldingen gelijk inzien. Dus geen losse briefjes meer, die we aan het eind van de dag allemaal weer moeten overtypen.'

Het systeem werkt ook door naar de faunabeheereenheid. 'Hoe meer meldingen, hoe beter de werkelijke omvang van het probleem inzichtelijk wordt. Die data zijn weer belangrijk voor het onderbouwen van nieuw beleid. Zoiets lukt alleen als het registreren gebruiksvriendelijk is. Die administratieve drempel neemt FaunaSpot echt weg.'

Intussen besteedt het tuinbouwbedrijf jaarlijks ook nog eens zo'n 20.000 tot 30.000 euro aan werende middelen. 'Linten, vliegers, knalapparaten, lasers en noem maar op. We proberen van alles. Maar vaak werkt het maar een korte periode. De ganzen wennen er snel aan. Het zijn verrekt slimme beesten.'

In het begin van de spitskoolteelt dit seizoen zag Timmerman vooral nog veel duiven. 'De ganzen waren er toen nog niet, die zaten nog in de rui. Maar die komen vanzelf weer. Daar kunnen we op wachten. Tenminste, ik zag ze alweer in groten getale in de weilanden. Dus het wordt dit jaar zeker niet minder.'

Dat maakt een goede coördinatie alleen nog maar belangrijker. 'Jolanda kent veel jagers, ze is aangesloten bij een Wildbeheereenheid. Ze zoekt uit wie waar zit, gaat in gesprek en maakt afspraken. Dat kan ik als ondernemer minder gemakkelijk. Voor mij is het werk, voor hen vaak hobby. Maar het moet wel gebeuren.'

Door FaunaSpot is de informatie-uitwisseling ook sterk verbeterd. 'We hebben direct overzicht: wat is er gezien, wat is er gedaan? Alles is gekoppeld. Jolanda heeft ook contact met schadebeheercoördinatoren van andere telers. Dat is handig, zeker als percelen dicht bij elkaar liggen. Zo stem je af en leer je van elkaar.'

Terugkijkend is Timmerman tevreden over de keuze om het beheer deels uit handen te geven en digitaal te stroomlijnen. 'Het scheelt werk, tijd en hoofdpijn. Ik kan me focussen op andere zaken. En het mooie is: het is nu ook goed vastgelegd. Iedereen weet wat er moet gebeuren, en doet dat ook.'

Toch is het probleem zelf niet opgelost. 'Alle tools zijn er, maar het wordt voorlopig nog niet beter. De aantallen ganzen blijven maar stijgen. Zonder gericht afschotbeleid gaan we het tij niet keren. En uiteindelijk betaalt de consument daarvoor de prijs.'