Utrecht bevecht afschotverbod zwanen en zwijnen, gevaar veehouderij te groot

Ook specifiek voor de veehouderij dreigt gevaar, stelt de provincie. Want wilde zwijnen kunnen Afrikaanse varkenspest verspreiden. Met het zogeheten nulstandbeleid mag er van Utrecht geen wild zwijn het provinciale territorium binnenkomen. Overigens leven er nu al twee 'gedoogzwijnen'. Een daarvan werd aangetroffen in de tuin bij een huis in Driebergen.

'Wilde zwijnen kunnen zich snel vermenigvuldigen', gaf een van de rechters van de Raad van State maandag tijdens een zitting aan. Hij baseerde zich daarbij op een onderzoeksrapport, waarin geen conclusie werd getrokken. Dat is volgens hem aan de politiek. In de provincie Noord-Brabant was er sprake van een snelle toename. 'Daar is men er dus niet in geslaagd om de toename onder controle te houden', zei de staatsraad.

Niet in de hand te houden

'Als je de toename van wilde zwijnen toelaat, dan is er een sterke groei die niet meer in de hand is te houden', betoogde de advocaat van de provincie. Afschot is daarom noodzakelijk om de provincie vrij te houden. De staatsraad wees naar het onderzoeksrapport waarin staat dat pas bij een populatie van meer dan honderd zwijnen een enorme groei kan ontstaan. 'Maar daaronder blijkbaar niet.'

De advocaat voorzag daar toch een probleem, want ook bij minder dan honderd wilde zwijnen vraagt dat een enorme inspanning van personeel om de populatie beperkt te houden. 'Laat je het los, dan gaat het heel snel. Liever nu vier dieren afschieten dan later vierhonderd.'

Beschermd

Volgens Animal Rights en Fauna4Life, die het afschot aanvochten bij de rechter, zijn de wilde zwijnen wettelijk beschermd. Ze mogen pas worden afgeschoten als aan een aantal eisen is voldaan. Dat is hier niet het geval, aldus de advocaat van de dierenbeschermingsorganisaties.

De Utrechtse rechtbank koos de kant van de dierenbeschermers. Zo had de provincie niet met harde onderzoeksgegevens onderbouwd dat afschot het enige middel is om wildgroei te voorkomen. De noodzaak van het nulstandbeleid vond de rechtbank mager. Dat beleid kon ook niet worden onderbouwd met schadegegevens uit andere provincies, omdat de situatie daar verschilt van die in Utrecht.

Knobbelzwanen

Het afschot van knobbelzwanen in de provincie werd ook geblokkeerd door de Utrechtse rechtbank. Volgens de provincie is afschot noodzakelijk om 'belangrijke schade' aan graslanden te voorkomen. Andere maatregelen om deze te voorkomen zijn er volgens de provincie niet. Maar die 'belangrijke schade' als Europese eis is volgens de rechtbank niet goed ingevuld door de provincie Utrecht. Zo is een drempelbedrag van 250 euro vastgesteld voor eigen risico.

Dreigende schade die dit drempelbedrag overstijgt, kan dus al snel een vergunning voor afschot van knobbelzwanen opleveren. Die drempel is volgens de rechtbank aanvechtbaar, want volgens Europese eisen moet het wel gaan om belangrijke schade die een landbouwbedrijf economisch gezien pijn doet.

Mogelijk gaat de Raad van State vragen stellen over hoe die 'belangrijke schade' beter kan worden berekend. De dierenorganisaties en provincie zijn daar allebei voorstander van. Als de raad inderdaad vragen gaat stellen aan het Europees Hof, heeft dat belangrijke gevolgen voor de eisen voor afschot van beschermde dieren. Een uitspraak in deze zaak laat dan lang op zich wachten.