Onenigheid over labeling gentechgewassen

In de triloog tussen Europees Parlement, de Raad van EU-ministers en de Europese Commissie over de NGT-verordening heerst verdeeldheid. Het parlement dringt aan op behoud van de traceerbaarheids- en etiketteringseisen voor NGT 1-gewassen (nieuwe genetische technieken). Veel lidstaten en sectororganisaties willen juist af van deze strenge eisen.

Onder de NGT 1-categorie vallen gewassen die ook met conventionele veredelingstechnieken opgekweekt zouden kunnen worden, of die de natuur zelf zou kunnen voortbrengen. Voor deze categorie moet volgens de sectororganisaties een vereenvoudigde goedkeuringsprocedure gelden. Door de gelijkenis met natuurlijke gewassen worden NGT 1-planten ook wel 'conventioneelachtige' gewassen genoemd.

Concurrentievermogen ondermijnen

De coalitie van 27 landbouw- en producentenorganisaties – waaronder Copa-Cogeca, Ceja, Croplife Europe en Euroseeds – waarschuwt in een gezamenlijke verklaring dat extra traceerbaarheidsregels kostbaar en onwerkbaar zijn. Het kan ook het concurrentievermogen van de EU ondermijnen.

'We herhalen onze oproep voor een wetenschappelijk onderbouwd en proportioneel wettelijk kader om het concurrentievermogen en de veerkracht van de Europese landbouw- en voedselvoorzieningssystemen te versterken', zegt secretaris-generaal Garlich von Essen van Euroseeds in een toelichting.

Aanpassen van de NGT-verordening zorgt voor een gelijk speelveld met landen buiten de EU en waarborgt de vrije handel, stelt Von Essen. Het handhaven van de strikte regels leidt tot hoge kosten, handhavingsproblemen en handelsverstorende traceerbaarheids- en etiketteringssystemen vindt de agrifoodcoalitie.

Mocht de EU vasthouden aan de 'oude' eisen, dan belemmert dat volgens de coalitie ook de maatschappelijke acceptatie van gentechproducten. Bovendien vereist verplichte etikettering een fysieke scheiding van NGT-producten en -grondstoffen bij opslag, transport en verwerking.

'Gezien de omvang van de graanmarkt zou een dergelijke scheiding voor de meeste grondstoffen onmogelijk zijn. Het heeft daarmee een negatieve impact op de ontwikkeling en handel van NGT-planten en -producten, evenals op kostenefficiëntie en het concurrentievermogen van de voedsel- en veevoerketen', betogen de ondertekenaars.

'Het zou de ontwikkeling en acceptatie van NGT-planten en -producten door hele waardeketens belemmeren', vervolgt de coalitie, 'en tegelijkertijd leiden tot hogere consumentenprijzen in een tijd waarin voedselinflatie in de EU als een gevoelig punt wordt erkend.'

Met het te nemen besluit past de Europese Commissie de uit 2001 stammende gmo-wetgeving aan. Die is volgens de commissie ingehaald door technologische ontwikkelingen. Bovendien wordt genetische modificatie tegenwoordig gezien als een manier om de landbouw te verduurzamen en klimaatbestendig maken.

Dit gebeurt bijvoorbeeld door gewassen weerbaarder te maken tegen klimaatverandering en door meer resistentie tegen ziekten waartegen nu nog chemische gewasbescherming wordt gebruikt. Wereldwijd hebben al 25 landen wetgeving waarbij voor de NGT 1-categorie lagere eisen gelden.

Twee categorieën

De Europese Commissie is voorstander van versoepeling. Het voorstel dat bij de komende triloogonderhandelingen op tafel ligt, maakt onderscheid tussen twee categorieën: NGT 1 en NGT 2. Voor NGT 2-gewassen, ontstaan uit de klassieke genetische modificatie, blijven de strenge eisen gelden.

Conventionele NGT 1-gewassen worden opgenomen in een openbaar toegankelijke database. Dat moet bijdragen aan transparantie en keuzevrijheid voor alle partijen die die gewassen willen gebruiken of vermijden.

Het Europees Parlement is voorstander van een scheiding in twee categorieën, maar houdt bij beide categorieën vast aan traceerbaarheids- en etiketteringseisen.