Meer aanbod dan vraag funest voor vrije aardappelmarkt

'Zo'n sterke daling van de aardappelprijzen hebben we nog niet vaak meegemaakt', zegt Watze van der Zee, gespreksleider bij de noteringscommissie van PotatoNL. 'De vrije aardappelmarkt heeft het duidelijk niet gemakkelijk op dit moment. Er zijn maar net genoeg transacties om te kunnen noteren. Verder is er al een behoorlijk aanbod van aardappelen en worden hier en daar vervroegd vrije partijen aangeboden vanwege problemen met onder meer phytophthora.'

Net als veel analisten merkt ook Van der Zee dat de verwerkende industrie momenteel volle bak afland geleverde contractaardappelen afneemt. Daar komt volgens hem bij dat de opbrengsten wellicht iets beter zijn dan de eerste prognoses. 'Ondanks de late start is het groeiseizoen redelijk verlopen. Nu is het afwachten wat de gevolgen zijn van de hoge temperaturen. Ook zijn er zorgen over de hoge druk van phytophthora en of gewassen voldoende kunnen afrijpen voor een goed onderwatergewicht.'

Aardappelteler Ariaan Straver in Almkerk constateert voor zijn eigen bedrijf dat de opbrengsten van de aardappelen weliswaar beneden gemiddeld zijn, maar dat de situatie minder zorgelijk lijkt dan na de droge junimaand. 'Er is meer nagroei dan verwacht en mogelijk verklaart dat nu het grotere aanbod van aardappelen. Fabrieken zijn daardoor goed voorzien en minder afhankelijk van de vrije markt.'

Niet negatief gestemd

Het bedrijf van Straver bevindt zich in een kleigebied en de Brabantse akkerbouwer teelt zijn aardappelen vooral voor de langere bewaring. 'Voorlopig zullen wij nog niets leveren en zien dus later wel hoe de markt dan is. Voor verderop in het seizoen ben ik zeker niet negatief gestemd. De totale aardappeloogst is kleiner dan normaal, terwijl de vraag van de verwerkende industrie alleen maar toeneemt.'

Na het late planttijdstip van 27 en 28 mei ziet Bert Merx in het Limburgse Bocholz zijn aardappelen goed doorgroeien. De akkerbouwer wijst erop dat fritesrassen als Innovator en Fontane nog wel hun groeidagen nodig hebben om voldoende te kunnen afrijpen. 'Maar ook zien we aan de andere kant dat de extreem hoge temperatuur van afgelopen week ervoor zorgt dat de natuurlijke afsterving van het gewas nu versneld plaatsvindt.'

Het verbaast Merx niet helemaal dat de prijzen voor vrije aardappelen zo snel zijn gedaald de afgelopen weken. 'De laatste aardappelen van de oude oogst waren ook wel heel erg duur vanwege de beperkte beschikbaarheid. Het hoge prijsniveau was vervolgens voor de industrie aanleiding om de aanvoer van contractaardappelen naar voren te halen. Met de toename van het vrije aanbod resulteert dat in de huidige marktsituatie.'

Voldoende afzet

Overigens is ook Merx optimistisch over het verloop van het afzetseizoen voor de aardappelen. Hij verwacht niet dat de aardappelprijs nog veel verder zal zakken. 'Aardappelverwerkers hebben opnieuw veel geïnvesteerd in uitbreiding van hun capaciteit en daarvoor is grondstof nodig. Er is zeker voldoende afzet voor de aardappelen die we dit jaar produceren.'

Deze analyse van Merx sluit aan op die van directeur Ferdi Buffen van het Duitse handelsbedrijf Weuthen. Buffen voorspelt dat er in de aflandperiode weinig vraag zal zijn naar vrije aardappelen. Voor aardappelen van slechte kwaliteit moeten volgens hem bovendien alternatieve afzetkanalen gevonden worden.

Met de diepe prijsval van de laatste weken gaat Buffen ervan uit dat de markt de bodem nu wel bijna bereikt heeft. De oogstprognose van 22 tot 22,5 miljoen ton aardappelen voor de EU4-landen (Nederland, België, Duitsland en Frankrijk) is net voldoende voor de grondstofbehoefte van de fritesindustrie in Noordwest-Europa, berekent de Duitse markthandelaar.

Hoogste prijzen voor Agria

Als de omstandigheden voor de oogst verder gunstig zijn, verwacht hij dat de prijzen op de vrije markt in de buurt komen van de contractprijzen of net daarboven. Later in het seizoen kan dit oplopen tot 30 euro per 100 kilo. Buffen meldt daarbij dat de hoogste prijzen ook dit seizoen opnieuw zullen worden betaald voor fritesrassen als Agria en Innovator.