GroeneWoudGAS verwarmt met vergister vier omliggende dorpen

Van Genugten levert via het aardgasnetwerk groen gas aan huishoudens in de omliggende dorpen. De dunne en een dikke fractie worden onder meer door boeren in binnen- en buitenland gebruikt en als duurzaam restproduct toegepast in bijvoorbeeld bouwmateriaal.

Van de provincie kreeg de ondernemer de Agrifoodpluim voor dit initiatief. Die erkenning is een aanmoedigingsprijs voor ondernemers die een innovatieve bijdrage leveren aan de transitie van de agrifoodsector in Brabant.

Van Genugten is al sinds 2008 bezig met mestvergisting, maar door alle procedures, vergunningen en bezwaarmakers kon hij pas in januari 2021 het eerste groene gas leveren aan het net. De eerste optie die de gewezen melkveehouder voor ogen had, was alleen de eigen mest vergisten. Hij zit echter op een ideale locatie om het groter aan te pakken en meer gas uit rundveemest te leveren aan het net. In zijn omgeving is een overschot aan rundveemest.

Het bedrijf ligt vlakbij een hogedrukgasleiding, waardoor Van Genugten veel meer gas aan het net kan leveren dan alleen via de eigen gasaansluiting. Hij verkocht daarom zijn koeien en stopte in 2019 met de veehouderijtak. Dat deed hij vooral om een milieuvergunning te krijgen voor de vergister.

De ondernemer vergist nu de mest van achttien rundveehouders uit de directe omgeving, die een leveringscontract afsluiten voor zes jaar. Hij merkt dat de belangstelling groeit, onder meer door het verdwijnen van derogatie.

Zes dagen in de week haalt het bedrijf dagverse mest op bij de veehouders. Hoe verser de mest, hoe groter de gasproductie. In de vergister wordt het methaangas opgevangen. Daarna scheidt een installatie het methaan van de CO2, om het vervolgens te zuiveren naar 89 procent methaan. Dat gaat rechtstreeks op het aardgasnet.

Alles in de regio

De installatie produceert nu 3.200 kuub groen gas per dag. Dat is 1,1 miljoen kuub per jaar, genoeg om achthonderd huishoudens jaarrond te verwarmen in Sint-Oedenrode, Nijnsel, Olland en Boskant. In de zomer kan Van Genugten in die dorpen alle huishoudens voorzien van groen gas. Dan is de vraag zo veel lager dat het spannend is of al het gas wel in het gasnet kan. Daarin zit wel veel meer ruimte dan in het elektriciteitsnet, waardoor de gasprijs veel minder heftig reageert op een wisselend vraag en aanbod.

De leveringsruimte is wel begrensd per cluster van dorpen of steden. Nu kan Van Genugten alleen nog leveren aan de vier dorpen, maar hij wil graag uitbreiden. 'In Veghel is industrie met een constante vraag. Als ik daaraan kan leveren, is de zomer geen probleem. Dan is het opgelost met een gasleiding van 3 kilometer.' Hij is daarover in overleg met netwerkbeheerder Enexis.

Na vergisting wordt de mest gescheiden in een dunne en een dikke fractie. De dunne fractie gaat op maat gestript door de stripper met zo'n 2 kilo stikstof terug naar de rundveehouders. Zij kunnen dit benutten binnen de bestaande plaatsingsruimte. Het wordt uitgereden met een spaakwielbemester. De stikstof in de dunne fractie zit gebonden in de vorm van ammoniaksulfaat. Dat spoelt niet uit en vervluchtigt ook niet.

De fosfaatrijke dikke fractie gaat vooral naar akkerbouwgebieden in Frankrijk en Duitsland. De veehouders die de mest leveren, krijgen daarvoor een Vervangende Verwerkingsovereenkomst (VVO). Verder gaat een deel van de dikke fractie gedroogd en in korrelvorm naar particuliere klanten. Van Genugten draagt zo op verschillende manieren bij aan een circulaire kringlandbouw, meldt de provincie als toelichting in het bericht over de toekenning van de Agrofoodpluim.

Een nieuwe toepassing van de dikke fractie is verwerking in bouwmaterialen. De Brabantse start-up BioBuilder verwerkt de dikke fractie in isolatiemateriaal voor houtpanelen dat vooral prefab-bouwers toepassen. De bouwbranche zit dringend verlegen om materialen met een lagere CO2-uitstoot.

De CO2-uitstoot van een gemiddeld woonhuis in Nederland moet in 2030 55 procent lager zijn dan nu. Isolatiemateriaal van koemest houdt CO2 vast. 'De vraag naar dat soort materiaal is enorm', merkt Van Genugten. Hij is zelf bezig met voorbereidingen om zijn eigen gasproductie te verdubbelen. De vergunning voor een tweede silo is al binnen.

Veel meer groen gas

De aanpak van Van Genugten wekt interesse uit binnen- en buitenland. Landbouwminister Piet Adema liet zich al bij GroeneWoudGAS informeren, net als Diederik Samsom. Hij was fractievoorzitter en partijleider van de PvdA en nu in de Europese Unie verantwoordelijk voor de groengasproductie.

De ambities van Nederland zijn hoog, die van Europa nog veel hoger. Voor Van Genugten zijn die ambities een goed teken, maar hij blijft er nuchter onder. De overheid moet het volgens hem voor ondernemers mogelijk maken om voldoende groen gas te produceren: 'Als je a zegt voor groen gas, dan moet je ook b zeggen en dat faciliteren.'