Beoordeling organen helpt varkensgezondheid

Achtergrond Varkens Jos Thelosen 09 feb 2023 om 10:25uur

Een uitgebreidere beoordeling van organen aan de slachtlijn geeft informatie om de varkensgezondheid op een hoger peil te brengen. Dat helpt het rendement te verhogen, vooral bij bedrijven waar gezondheidsproblemen spelen. Dat blijkt uit onderzoek van Steven Van Colen van Ceva Animal Health.

Beoordeling+organen+helpt+varkensgezondheid

Organen worden standaard gecontroleerd aan de slachtlijn, maar dat is een beperkte snelle controle. De verkregen informatie geeft daardoor slechts een globale indruk van eventuele gezondheidsproblemen. Maar uit een uitgebreidere inspectie van de organen valt meer informatie te halen. In samenwerking met varkensslachterij Westfort en diverse dierartsenpraktijken deed Van Colen twee jaar onderzoek aan de slachtlijn om de bruikbaarheid van die informatie te bepalen.

‘Het percentage pleuritis op de slachtbon zegt niets over de ernst van de longaandoening en bijvoorbeeld het infectiemoment', vertelt Van Colen. 'In het project hebben we expertise opgebouwd waardoor we veel meer van littekens af kunnen lezen. Dat kunnen we vertalen naar het verwachte beeld in de stal bij de varkenshouder rond bepaalde periodes. We hebben van ruim 12.000 onderzochte varkens slachtlijnafwijkingen gekoppeld aan de groeicijfers.’

Plaatjes van gezonde, roze en mooi geballoneerde, longen tot ernstig aangetaste exemplaren en van alles daar tussenin, toonde Van Colen tijdens een presentatie aan leden van Agrivaknet-leden op 2 februari. Hij lichtte toe of een letsel in de weken voor het afleveren naar de slachterij is ontstaan, of in de midden of vroege fase van het leven het varken.

Littekens gekoppeld aan aandoening

Ook toonde de onderzoeker beelden van de uiteenlopende vormen van ontstekingen aan het borstvlies en het hart en kort van de lever en de nieren. Hij legde koppelingen tussen bepaalde beelden en aandoeningen als gevolg van mycoplasma, APP of streptokokken. De geschatte leeftijd van een litteken zijn volgens hem te benutten voor bijvoorbeeld het finetunen van het vaccinatiemoment.

‘Vaccineer je later dan het geschatte ontstaansmoment van een signaallitteken van een aandoening, dan heeft het product geen enkele waarde’, benadrukte Van Colen. ‘Combinaties van letsels geeft extra informatie en meer zekerheid over de werkelijke boosdoener die daarvoor waarschijnlijk verantwoordelijk is. Het geeft handvatten voor de varkenshouder en zijn dierenarts om er gericht mee bezig te gaan.’

60 gram groei per dag

Omdat van de varkens met elektronische oormerken die bij Westfort aan de slachthaak belanden de exacte leeftijd bekend is, zijn ook groeicijfers bij bepaalde afwijkingen en combinaties daarvan onderzocht. Binnen één van de onderzochte koppels bleken gezonde dieren over hun leven heen gemiddeld 60 gram per dag meer te groeien dan varkens die afwijkingen aan de longen en het borstvlies hadden.

‘Een vleesvarken met pleuritis dat ontstaat in de laatste weken voor afleveren, groeit over zijn leven dan gemiddeld 15 gram karkasgroei per dag minder’, licht Van Colen toe. ‘Deze dieren worden gemiddeld vier dagen langer op het vleesvarkensbedrijf gehouden en dat kost extra voer. Een gesloten bedrijf met duizend zeugen en een score van 20 procent pleuritis laat daardoor zomaar een productie van 16.200 kilo vlees liggen.’

Dat het is niet alleen maar kommer en kwel is, wilde de orgaanexpert van Ceva Animal Health ook kwijt. Hij ziet ook koppels aan de slachtlijn voorbijkomen waarbij amper longbevindingen worden aangetroffen.

‘Deze varkenshouders hebben het gezondheidsmanagement uitstekend op orde. Dat zal ook wel af te lezen zijn aan de gerealiseerde technische resultaten. Maar voor een deel van varkensbedrijven valt er nog veel te verdienen. Uitgebreid slachtlijnonderzoek kan een belangrijk hulpmiddel zijn bij het nemen van de juiste beslissingen om de resultaten te verbeteren’, stelt Van Colen.