Prijsstijgingen stuwen landbouwexport op naar nieuw record

De jongste cijfers over de landbouwexport komen van Wageningen University & Research (WUR) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ze doen het onderzoek naar de exportwaarde in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).

De prijsstijgingen die leiden tot het record gelden voor de meeste landbouwproducten. Ze worden veroorzaakt door de gestegen kosten die boeren, tuinders, verwerkers en fabrikanten moeten maken en doorberekenen. Er werd iets minder afgezet in volumes. Dit daalde in 2022 met 0,5 procent.

De Nederlandse economie heeft in 2022 naar schatting 49,6 miljard euro verdiend aan de export van landbouwproducten. Daarvan is 44,9 miljard euro verdiend aan export van Nederlandse makelij en 4,7 miljard euro aan de wederuitvoer van producten die uit het buitenland komen.

Import steeg ook

Nederland importeerde landbouwproducten met een waarde van 88,2 miljard euro, 23,5 procent meer dan 2021. Ook deze groei is het gevolg van prijs- en kostenstijgingen.

In de ranglijst van meest uitgevoerde landbouwproducten is de productgroep zuivel en eieren gestegen van drie naar één. De exportwaarde van deze productgroep is met 35 procent toegenomen, van 8,8 miljard euro in 2021 naar 11,9 miljard euro in 2022. Dat komt mede door de historisch hoge prijzen die voor eieren en melk werd betaald.

De hoge prijzen komen onder andere door hoge energie- en veevoerkosten, aangewakkerd door de oorlog in Oekraïne. Ook blijft de wereldwijde melkproductie achter bij de vraag. De hoge melkprijs heeft effect op de prijs van zuivelproducten met melk als ingrediënt. Bij eieren spelen de hoge voerkosten mee, maar ook dat de vogelgriep zorgt voor een kleiner aanbod. Dat heeft een opstuwend effect op de prijzen.

Lagere export sierteelt

Sierteelt was jaren de nummer één in deze rangschikking, maar in 2022 stagneerde de vraag naar bloemen. De exportwaarde daalde van 11,9 miljard euro in 2021 tot 11,5 miljard euro in 2022.

Vlees werd, net als zuivel en eieren, aanzienlijk duurder. De exportwaarde van vlees is toegenomen van 9,4 miljard euro in 2021 naar 11,0 miljard euro in 2022. Bij de andere veel uitgevoerde producten nam de exportwaarde ook toe door hogere prijzen, alleen bij fruit was de export in 2022 lager dan een jaar eerder.

Kwart naar Duitsland

De export naar alle belangrijke landbouwbestemmingen is in 2022 fors in waarde gegroeid. Duitsland blijft verreweg de belangrijkste bestemming, met een aandeel van 24 procent in de Nederlandse landbouwexport in 2022. Het aandeel is wel iets afgenomen – was 25 procent in 2021 – doordat de groei van de landbouwexport naar Duitsland met 13 procent lager is dan bij andere landen.

De export naar Spanje (plus 25 procent) en naar de Verenigde Staten (plus 24 procent) is bijvoorbeeld sterker in waarde toegenomen. Daardoor is Spanje nu de zesde exportbestemming van landbouwgoederen in plaats van China. Zweden is de nieuwe nummer tien en komt op de plek van Denemarken, de nummer tien van 2021.

Het volledige rapport De Nederlandse agrarische sector in internationaal verband editie 2023 is hieronder te downloaden.