Fryslân in beroep tegen aanwijzing extra stikstofgevoelige natuur

Nieuws Friesland Tienke Wouda 14 dec 2022 om 15:25uur

Provincie Fryslân gaat in beroep tegen het besluit van stikstofminister Christianne van der Wal om extra stikstofgevoelige natuur aan te wijzen voor het gebied Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving. Volgens de provincie kan dit zorgen voor beperkingen bij vergunningverlening.

Het is het sluitstuk van eeuwen van voortgaande waterbeheersing. Nadat de zee is buitengesloten en met gemalen en sluizen het waterpeil in de Friese boezem vanaf 1967 is vastgepind, lijkt de sprong van afwatering naar ontwatering een logisch vervolg. In de ruilverkavelingsgolf die nadien over Friesland spoelt worden weilanden vergroot en sloten strakgetrokken. Bij het polderbeheer staat de afvoer van water voorop. Op droger land groeit immers meer gras en je kunt er beter uit de voeten met de zwaardere trekkers en machines die opkomen in de parallel lopende mechanisatiegolf. In de Friese veenweidegebieden ligt de sleutel voor het bereiken van dat ideaalbeeld in de diepontwatering. Het idee is eenvoudig: door het slootpeil een meter of meer onder maaiveldhoogte te brengen, trek je het land droog. Nergens in Nederland wordt dit drastischer toegepast dan in Friesland. Het is een halve eeuw later ook de basis van veel uitdagingen in de feangreiden: maaivelddaling, de uitstoot van broeikasgassen en verlies aan

Het gaat volgens de provincie om doelen voor leefgebieden (habitattypen) die eerder niet aangewezen zijn, terwijl ze wel in de gebieden voorkomen. In de Oudegaasterbrekken (in het gebied Fûgelhoeke) is dat veenmosrietland en hoogveenbos. De provincie vindt dat deze soorten al voldoende worden beschermd en beheerd door natuurorganisatie It Fryske Gea.

Met dit besluit wil het ministerie van LNV een eerdere Natura 2000-aanwijzing corrigeren en uitbreiden met deze beide stikstofgevoelige leefgebieden. Nieuwe ontwikkelingen die voor meer stikstofneerslag kunnen zorgen, zoals een bouwproject of de uitbreiding van een melkveebedrijf, worden volgens de provincie daardoor mogelijk belemmerd.

Door de kleine oppervlakte van de soorten en de weinige geschikte groeiplaatsen, vindt ze dat de maatschappelijke consequenties niet in verhouding staan tot wat die opleveren voor de natuur. Volgens gedeputeerde Douwe Hoogland draagt het besluit er niet aan bij om vooruit te komen met de gebiedsprocessen. Daar is draagvlak en vertrouwen van boeren en andere belanghebbenden in de regio voor nodig. 'Dat is wel een punt van zorg', reageert hij.

Andere gebieden

Ook in andere gebieden zijn extra soorten en habitattypen aangewezen. De gevolgen zijn daar minder groot, omdat het niet om stikstofgevoelige soorten gaat of omdat in die gebieden al stikstofgevoelige natuur aanwezig was. De verwachting is dat er voor de nieuwe soorten niet veel aanvullende maatregelen nodig zijn, naast wat er al gepland is.

Het zogeheten veegbesluit is direct ingegaan. De provincie moet daar bij de vergunningverlening rekening mee houden en kan het besluit van de rechtbank niet afwachten. Ook moet de provincie direct gaan kijken welke aanvullende maatregelen nodig zijn. Dat gebeurt samen met belanghebbenden.

• Lees ook: Van der Wal houdt vast aan kdw toets Oudegaasterbrekken

Op dit moment wordt er een nieuw Natura 2000-beheerplan gemaakt voor de Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving. Daarin staat wat er nodig is om de soorten en habitattypen te beschermen. Het proces voor het nieuwe beheerplan gaat door zoals gepland. De Veegbesluit-soorten worden daar nu nog niet aan toegevoegd. Dat gebeurt door een aanvulling op het plan, zodra duidelijk is welke maatregelen nodig zijn.

Provinciale Staten gaven in een motie aan niet te willen dat er extra oppervlakte Natura 2000-gebied of extra stikstofgevoelige natuur komt in Friesland.