Aardappeltelers vrezen financiële strop na bankroet CêlaVíta

Akkerbouwer Bert Sloetjes in het Gelderse Halle is een van die telers. Hij levert zowel afland- als bewaaraardappelen aan CêlaVíta. Zo'n 20 procent van zijn totale aardappeloogst is bestemd voor deze verwerker. 'Of de aardappelen nou over vier of acht weken worden opgehaald, dat maakt me niets uit, maar het moet wel een keer gebeuren. In het ergste geval moeten we ze in de grond laten zitten', zo vreest hij.

'Er zijn grote zorgen', zegt ook Tineke de Vries, LTO-vakgroepvoorzitter Akkerbouw en Vollegrondsgroenten. Ze heeft de afgelopen week veel contact gehad met telers die leveren aan CêlaVíta. De onzekerheid is groot, maar één ding staat als een paal boven water: 'Er zijn veel telers die 'een flinke scheur in de broek' oplopen als ze niet betaald krijgen.'

Volgens ingewijden leveren zo'n honderd telers aan CêlaVíta. Voor de een gaat het om 5 hectare en 10 procent van het inkomen, anderen hebben tot wel 75 hectare aardappelen in de grond zitten voor het bedrijf in het Gelderse Wezep. Met een contractwaarde van zo'n 8.000 euro per hectare is duidelijk dat de verliezen fors zijn als betaling achterwege blijft.

De verwerking bij CêlaVíta wordt geraamd op zo'n 100.000 ton aardappelen. In het verleden werd 120.000 ton verwerkt, maar in de afgelopen periode is er wat afzet weggevloeid naar de concurrenten.

Vrije markt is geen optie

Telers rekenen er niet op dat ze hun aardappelen op de vrije markt wel kwijtraken als CêlaVíta ze niet kan verwerken. 'Leveren aan de vrije markt is geen optie, want de aardappelen zijn momenteel niets waard', zegt Sloetjes. Bijkomend probleem is dat CêlaVíta vooral werkt met krieltjes. De kleine aardappelen zijn niet bruikbaar voor de fritesindustrie.

De vraag is hoe deze telers nu verder moeten. Sloetjes en zijn collega's verdiepen zich in de contracten op zoek naar duidelijkheid. De Vries vreest dat de belastingdienst en de bank als eerste aanspraak maken om schulden te vereffenen, als dat überhaupt mogelijk blijkt. Toeleveranciers en afnemers komen pas daarna aan de beurt.

De hoop van de telers is gevestigd op een doorstart waarbij de overnamepartij de bestaande contracten respecteert, zegt De Vries. Dat laatste is ook in het belang van de koper, denkt ze. 'Een nieuwe eigenaar wil ook de komende jaren verzekerd zijn van producten. We hopen dan ook dat zo'n overnamepartij kiest voor de lange termijn.'

Tien kandidaten

Curator Frans Aartsen meldt dat er een goede kans is op zo'n doorstart. De afgelopen week hebben tien kandidaten zich bij hem gemeld voor het aardappelproductenmerk. 'Hoe serieus die zijn, moet nog blijken. Maar op basis van de eerste inschatting hebben we goede hoop, ook door het aantal kandidaten.'

Wie de kandidaten zijn is niet bekendgemaakt. Branchegenoten McCain Foods en Peka Kroef staan in ieder geval niet op de lijst van potentiële bedrijven die een doorstart met CêlaVíta willen maken.

Ingewijden wijzen erop dat het pand van de aardappelverwerker goed past bij pluimveevleesproducent Plukon Food Group, dat direct naast CêlaVíta is gevestigd. Behalve de ligging, speelt daarin ook mee dat het op dit moment lastig is om een elektriciteitsaansluiting te krijgen bij nieuwbouw. Bij het pand van CêlaVíta is een bestaande aansluiting aanwezig en dat is aantrekkelijk voor Plukon.

Daar komt bij dat het bedrijfspand en de grond in een andere bv zijn vastgelegd dan de aardappelverwerkingsactiviteiten. Deze splitsing in bv's kan zowel voordelig als nadelig werken om een ander bedrijf te interesseren voor een doorstart.

Overname machines

Het verouderde machinekapitaal, de geringe marges in de keten en stijgende loonkosten maken het er bovendien niet makkelijker op om een overnamekandidaat over de streep te trekken. Wel is er in de markt interesse om bepaalde machines over te nemen, want niet alle machines zijn oud of hebben te kampen met storingen.

De productie in de fabriek in Wezep ligt intussen al zeker sinds vorige week stil. Toen werd het faillissement aangevraagd. De voorraad die er nog is probeert Aartsen te verkopen voordat de houdbaarheidsdatum is verstreken.

Daarnaast hebben supermarkten onlangs een nieuwe tender uitgeschreven voor levering voor volgend jaar. Het is de vraag of een bedrijf dat een doorstart maakt met CêlaVíta hier aanspraak op kan maken.