Minister wil gegevens boeren pas publiceren na oordeel Raad van State

Bovenstaande bleek donderdag tijdens het kort geding dat NRC, Follow the Money en Omroep Gelderland tegen Wiersma hadden aangespannen om af te dwingen dat zij de bedrijfsinformatie direct publiceert. LTO Nederland, de Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV) en Vee&Logistiek Nederland hebben zich gevoegd aan de zijde van de Nederlandse Staat. Zo kunnen zij de positie van de ondernemers vertegenwoordigen.

De media hebben de gegevens van veehouderijen in 2022 opgevraagd op grond van de Wet open overheid (Woo). De advocaten van de media betogen dat de uitstootgegevens openbaar moeten zijn. Zij wijzen erop dat een doel van de journalistiek is om de macht (de regering) te controleren. Daarvoor is het belangrijk dat zij over dezelfde gegevens beschikken als de regering.

De gegevens over dierenaantallen, stallocaties en stikstof zijn volgens hen relavant, omdat er miljarden euro's publiek geld worden uitgetrokken voor de stikstofaanpak. De journalisten willen onderzoeken of dit beleid effectief is.

Juridisch getouwtrek

Het openbaar maken van bedrijfsgegevens leidt al langer tot juridisch getouwtrek in verschillende procedures. Wiersma hield in januari van dit jaar de publicatie van de gegevens tegen, omdat veehouderijen daar volgens haar niet voldoende over waren geïnformeerd.

Een paar maanden later oordeelde de rechtbank in Overijssel dat haar tussenkomst onterecht was en dat ze misbruik heeft gemaakt van haar bevoegdheden. De minister moet de data gewoon publiceren, aldus de rechtbank. Wiersma heeft hiertegen hoger beroep aangetekend, dat op 28 augustus wordt behandeld door de Raad van State. De minister wil de uitspraak van deze zaak afwachten voor ze tot publicatie over gaat.

Belangrijke besluiten

Ook LTO Nederland, POV en Vee&Logistiek Nederland verzetten zich tegen het openbaar maken van de gegevens. Zij pleiten voor zorgvuldige inspraakprocedure bij verzoeken tot openbaarmaking. Een publicatie in de Staatscourant is volgens hen geen effectieve manier op ondernemers te informeren over belangrijke besluiten die de overheid wil nemen.

Volgens LTO Nederland moeten bedrijven in de agrarische sector een effectieve mogelijkheid hebben om een inspraak te hebben in de openbaarmaking van hun gegevens. Deze inspraak moet volgens de organisatie zo plaatsvinden dat de overheid hen persoonlijk aanschrijft en daarin vermeldt welke informatie ze voornemens is openbaar te maken en op welke wijze zij daarop binnen een redelijke termijn kunnen reageren.

Intimidatie

Agrarisch ondernemers worden veelvuldig geconfronteerd met intimidatie, bedreiging, diefstaf of erf- of lokaalvredebreuk, stellen LTO Nederland, POV en Vee&Logistiek Nederland. Daar komt bij dat veel van hen buiten hun schuld om in onzekerheid zitten over hun vergunning doordat het wettelijk kader, waar zij zich aan hielden, achteraf door de Raad van State is aangepast.

De openbaarmaking van gevoelige gegevens over emissies of dierenwelzijnsinspecties in combinatie met de openbaarmaking van persoonsgegevens van bedrijven in de agrarische sector leidt tot een verhoogd risico op intimidatie van deze ondernemers en hun gezinsleden, vinden de drie partijen.

De uitspraak wordt verwacht op 4 september.