'Geef kringlooplandbouw een kans'

Kringlooplandbouw heeft de toekomst vindt gewasecoloog Jan Vos. Hij ziet nog wel een aantal open eindjes.

%27Geef+kringlooplandbouw+een+kans%27
© Twan Wiermans

Kringlooplandbouw wordt gezien als de weg uit de huidige mest- en milieuproblemen in de landbouw. Maar zijn kringlopen voldoende te sluiten om kringlooplandbouw een zinvolle betekenis te geven? De volgende overwegingen zijn van belang:

Landbouw is mineralen oogsten. Planten slaan mineralen op in hun weefsels, waaronder oogstproducten. Bij het oogsten worden er aanzienlijke hoeveelheden mineralen onttrokken aan de akker.


Mineralenexporten compenseren

Voor het behoud van een constante bodemvruchtbaarheid moeten mineralenexporten van de akker en de weide worden gecompenseerd wil het systeem duurzaam zijn. Blijven ondernemers mineralen onttrekken zonder exporten te compenseren met toediening van (kunst)mest, dan daalt de gewasopbrengst.

Een afrekenbare stoffenbalans wordt gezien als hét instrument om kringlooplandbouw gestalte te geven

Jan Vos, gewasecoloog uit Wageningen

Import van veevoer zonder restitutie van mest verbreekt de kringloop. Koeien vreten vooral gras en mais van het eigen bedrijf. Kringloop is hierbij in hoge mate al praktijk. In de melkveehouderijen en in niet-grondgebonden intensieve veehouderijen prijkt krachtvoer op het menu, deels geïmporteerd. Voor krachtvoer gemaakt van inlandse akkerbouwproducten is kringloop realiseerbaar. Bij geïmporteerd veevoer is het niet doenlijk om mest te retourneren naar agrarische productiegebieden in 'alle uithoeken van de wereld'.


Afnemers en consumenten

De kringloop loopt dood in 'de stad', oftewel alle afnemers en consumenten van landbouwproducten. De 'stad' importeert land- en tuinbouwproducten. Retourstromen van mineralen naar de landbouw zijn dunnetjes. Misschien ligt er hier een taak voor 'de stad' om kringlopen te verbeteren.

Een verdere complicatie is dat 'de stad' landbouwproducten importeert uit de hele wereld. Het toerekenen en daadwerkelijk vervoeren van retourstromen van mineralen van 'de stad' naar agrarische productiegebieden wereldwijd is niet te doen.


Onvermijdelijke verliezen

Mineralenstromen kennen verliezen die deels onvermijdelijk zijn. Plantopneembare mineralen in de grond, opgelost in water, kunnen in de winter uitspoelen naar grond- en oppervlaktewater. Stikstofvanggewassen helpen de uitspoeling te reduceren. Voor het mineraal stikstof zijn er specifieke verliezen, namelijk de vervluchtiging van ammoniak en de omzetting van nitraatstikstof in stikstofgas in zuurstofarme grond. Onvermijdbare mineralenverliezen moeten worden gecompenseerd.

Een afrekenbare stoffenbalans wordt gezien als hét instrument om kringlooplandbouw gestalte te geven. Hierin wordt per bedrijf(sonderdeel) een boekhouding bijgehouden van ingaande en uitgaande mineralenstromen. Als de som van ingaande stromen groter is dan die van uitgaande stromen, dan ontstaat er een mineralenoverschot.


Prikkels

Het is de vraag hoe groot het overschot mag zijn, zodat nog aan alle milieunormen (emissie, uitspoeling) wordt voldaan. Er moeten prikkels zijn om maatregelen te willen nemen om een te hoog overschot omlaag te brengen. Met zo'n balanssysteem worden de problemen bij de basis aangepakt, terwijl het aan de ondernemer is om keuzes te maken.

Ook al zijn er open einden in kringlopen, het concept lijkt sterk genoeg om richtinggevend te kunnen zijn voor een oplossing van de huidige problemen. Daarom Den Haag en sector: vooruit met de kringlooplandbouw en de afrekenbare stoffenbalans.

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer