'Kaart, acties, maar wat gaan we nu doen?'

Ik zie veel terechte zorgen, veel onzekerheid, maar ook veel onnodige negativiteit. Uitroepen als 'ze willen alle boeren weghebben' klinken dramatisch, maar zijn gewoon niet waar.

Dat de politiek een chaos heeft veroorzaakt met het stikstofbeleid is wel duidelijk. Ik zie dat er getracht wordt ruimte te creëren voor oplossingen. Die ruimte is er en er zijn kansen om met elkaar verder te komen. Dat gaat niet vanzelf en niet zonder pijn.

De ruimte ligt bij de provincies. Diverse provincies geven aan dat ze hun eigen koers willen volgen. Daar geeft politiek Den Haag ruimte voor. Wel met een stevige stikstofdoelstelling, maar niet met de dwingende opgaven van de kaart met reductiepercentages.

Provincies moeten nu wel aan de bak. Samen met de boeren plannen maken. In Overijssel zijn in een aantal gebieden al flinke stappen gezet om de opgave in te vullen. Door in kaart te brengen hoe het gebied eruit ziet. Hoeveel boeren zitten er die door willen. Waar zitten bedrijven die binnen nu en vijf tot tien jaar stoppen. Welke van de locaties waar een stopper zit is geschikt voor de toekomst en dus voor verplaatsing van een boer die nu op de verkeerde plek zit. Dat soort zaken kunnen al in beeld gebracht worden.

Daarnaast hebben we de eerste resultaten van Netwerk Praktijkbedrijven en kennis van Proeftuin Natura 2000. Er blijkt via management veel ammoniak te reduceren. 30 tot 50 procent reductie door rantsoenen aan te passen en beter om te gaan met mest.

De toppers in de gangbare melkveehouderij melken goed, met een ruweiwitgehalte van 145 gram per kilo droge stof. Volgens mij zit het gemiddelde in Nederland boven de 160. Daar is een wereld te winnen en zijn voor de veevoerindustrie flinke stappen te zetten.

Resultaten erkennen

De ministeries moeten deze resultaten erkennen en meenemen in hun beleid. Hierna komen pas technische oplossingen. Er kan veel, mits iedereen het wil en er ook de schouders onder wil zetten.

Maar nu de provincies. Zeggen dat je de kaart verscheurt en je eigen koers gaat varen is één. Nu is het tijd voor stappen. Financiële steun voor de initiatieven die er links en rechts al zijn. Er zitten boeren te wachten op opkoop. Daar is nog geen beleid voor. Processen zijn te traag.

De provincies moeten zich anders organiseren om dit te kunnen managen. We moeten aan de bak met z'n allen om perspectief te ontwikkelen. Anders blijven we actie voeren.