'Caring Dairy 2.0 levert boer economisch voordeel op'

Hans en Stefan Kieftenburg hebben een melkveebedrijf met 140 melkkoeien in Abbekerk. Het bedrijf heeft 70 hectare grasland en 5 hectare bollenland voor de verhuur. Vader en zoon hebben onlangs een deel nieuwbouw én renovatie van de ligboxenstal gerealiseerd, waarbij extra aandacht is besteed aan dierenwelzijn. 'We hebben voor ligboxen van 1,20 meter breed gekozen, in plaats van 1 meter en 12,5 centimeter', vertelt Hans Kieftenburg. 'Dat kost ons wel 14 ligplaatsen. We zien dat de koeien graag in de grotere boxen gaan liggen ten opzichte van een paar smallere boxen die we nog moeten aanpakken.'

Kieftenburg heeft bij de uitbreiding van de stal deels rekening gehouden met de voorwaarden van het Caring Dairy-programma. CONO heeft dierenwelzijn hoog in het vaandel staan, alle koeien moeten kunnen liggen, vervolgt zoon Stefan. 'Doordat de dieren nu meer ruimte hebben, worden ze minder belast en gaan ze langer mee. We scoren al goed op levensduur, we vinden ook dat we daarop nog wel een stap kunnen maken. We hebben liever koeien die tien tot twaalf jaar oud worden dan dieren die maar een jaar of vijf meegaan. Oudere koeien zijn economisch interessanter en we hoeven minder jongvee aan te houden. Bovendien pakken we vanuit Caring Dairy een extra premie mee.'

Herijking programma

Caring Dairy is een duurzaamheidsprogramma voor de melkveehouderij dat is gericht op het verduurzamen van de hele keten: van koe tot kaas. CONO is in 2008 met het programma gestart vanuit een vraag van Ben & Jerry's. Vorig jaar vond een herijking plaats: Caring Dairy 2.0. De laatste aanpassing dateerde uit 2019, vertelt Mark Paauw van CONO. 'Het was weer tijd voor een update. Het thema 'klimaat' is de laatste jaren steeds belangrijker geworden, dat heeft een grotere plek in het programma gekregen. Niet alleen Ben & Jerry's wil dat de kaasmakerij dit soort thema's oppakt; ook handel en retail vragen hierom. De klant wil weten wat de carbon-footprint van een kilo kaas is.'

De herijking van het programma heeft in goed overleg met de CONO-boeren plaatsgevonden, zegt Paauw. Er zijn gesprekken met klanten, melkveehouders en consumenten gevoerd over hun wensen; daarna is een klankbordgroep van CONO-leden aan de slag gegaan om te kijken hoe die zaken in de bedrijfsvoering zijn in te passen. 'Daar is een ambitieus en tevens praktisch haalbaar programma uit voort gekomen. Dat is de balans die je moet zoeken. We willen als CONO dat al onze melkveehouders aan Caring Dairy 2.0 kunnen meedoen. Dat is de kracht van onze coöperatie, dat het gezamenlijk wordt opgezet en iedereen mee kan doen. Het programma is zo opgezet dat boeren zelf de onderwerpen kunnen kiezen om mee aan de slag te gaan en daarin hun eigen tempo kunnen bepalen.'

Extra premies verdienen

Caring Dairy bestaat uit twee programmaonderdelen: workshops en belonen op resultaat. Elke veehouder volgt jaarlijks drie workshops rond een thema waarop hij of zij zich wil doorontwikkelen, bijvoorbeeld bodem, klimaat, diergezondheid, levensduur of kringlooplandbouw. De workshops worden begeleid door een workshopleider. Daarnaast zijn binnen de Caring Dairy-domeinen achttien duurzaamheidsindicatoren benoemd, de veehouders ontvangen een extra premie, waarvan de hoogte afhankelijk is van het resultaat. Voor elke indicator kan tussen de 5 en 25 cent worden verdiend, tot een maximum van 2,25 euro per 100 kilo melk. 'Hierin werken we met staffels', zegt Paauw. 'Dat betekent dat je niet gelijk hele grote investeringen hoeft te doen, ook met kleinere maatregelen kom je al voor een premie in aanmerking.'

Mark Paauw denkt dat Caring Dairy 2.0 essentieel is voor de positie van CONO in de sector. Door de update van het programma kunnen we een nieuw verhaal aan de klant vertellen, passend bij deze tijd, zegt hij. 'CONO telt vierhonderd melkveehouders, 99 procent doet aan het programma mee. Dat sluit mooi aan bij onze coöperatieve gedachte. Onze klanten hechten waarde aan een goede kwaliteit kaas, en die leveren we ook, maar ze verwachten tevens een mooi verhaal. Dat borgen we met geanonimiseerde cijfers uit het programma. Zo zorgen we voor een solide onderbouwing voor het verhaal achter onze kaas.'

Economisch voordeel

Hans en Stefan Kieftenburg kunnen goed met Caring Dairy 2.0 uit de voeten. Het belang van het programma is voor de boer minstens zo groot als voor de kaasmakerij, denken ze. 'Het levert de veehouder economisch voordeel op en het is als ondernemer belangrijk om het eigen bedrijf te blijven ontwikkelen. Zo zijn we de afgelopen jaren behoorlijk gezakt in het antibioticagebruik en we doen dag en nacht aan weidegang, twee indicatoren waarop we goed scoren.' Uitdagingen zijn er ook: door het verhuur van bollenland voldoet Kieftenburg nét niet aan de norm van 50 procent blijvend grasland. Verder wil het bedrijf zich doorontwikkelen op kruidenrijk grasland.

Wel werkbaar blijven

De melkveehouders zien het programma vooral als een mooie en haalbare uitdaging om de puntjes op de i te zetten en het bedrijf te versterken. 'Je hoeft echt niet de maximale premie van 2,25 euro per 100 kilo melk te behalen. Als je hier en daar een extra centje meepakt, is dat ook goed. Je hoeft niet altijd zes te gooien, het moet wel werkbaar blijven', besluiten ze.