Nieuwe sancties tegen Rusland zetten bollenvak voor blok

De uitvoer van deze bloembollen vertegenwoordigt een waarde van ongeveer 40 miljoen euro. 'Maar dat is niet het enige', zegt voorzitter Henk Westerhof van Royal Anthos, de handelsbond van boomkwekerij- en bolproducten. 'Door het wegvallen van Rusland als exportmarkt is een prijsdaling van bollen te verwachten.' De totale schade zal hierdoor nog hoger uitvallen.

Westerhof ziet nauwelijks alternatieven voor de Russische markt. 'Misschien dat de binnenlandse broeierij iets meer kan afnemen, maar dat is een druppel op een gloeiende plaat.'

Door de beslissing van Brussel heeft de bloembollensector een groot probleem, stelt de voorzitter van Royal Anthos. Rusland is een belangrijke markt voor de sector. Ter vergelijking: naar het belangrijkste exportland van het Nederlandse bollenvak, de Verenigde Staten, gaan jaarlijks 500 miljoen bollen. In Rusland worden de tulpenbollen vooral gebruikt voor de broei.

Exportstop per direct

De EU heeft eind vorige week nieuwe sancties ingesteld tegen de Russische Federatie. Deze zijn tot verrassing van de betrokken sectoren, aldus Westerhof, ook van toepassing voor bloembollen en boomkwekerijproducten. Voor deze producten geldt per direct een exportstop, waarbij het nog wel is toegestaan om contracten die voor 9 april van dit jaar zijn afgesloten, tot 10 juli uit te leveren.

Maar deze uitzondering biedt de sector geen soelaas. De bollen die worden geëxporteerd, zitten nog in de grond en zijn voor deze dag in juli nog niet gereed. De Anthos-voorzitter schat in dat handelsbedrijven grosso modo al 80 procent van hun inkoop hebben vastgelegd. 'Vaak tegen hoge prijzen omdat de handel de afgelopen twee jaren door corona goed verliep.'

Vaste planten en vruchtboomonderstammen

De nieuwe Brusselse maatregelen treffen ook de Nederlandse boomkwekerij. Het gaat dan vooral om de uitvoer van vaste planten en vruchtboomonderstammen, legt Westerhof uit. Hoe groot de schade in dit geval is, is volgens hem moeilijk te zeggen. 'Er zijn hierover geen cijfers voorhanden', zegt de Anthos-voorzitter. 'Mogelijk zijn in de boomkwekerij wat gemakkelijker alternatieve markten te vinden dan in de bollen, omdat er de afgelopen jaren tekorten waren.'

Westerhof zegt dat de sectoren geen pogingen gaan ondernemen om bollen en boomkwekerijproducten van de sanctielijst te krijgen. 'Dat is niet zinvol en moet je niet willen.' Wel hoopt hij dat er met de uiterste uitleverdatum te schuiven valt. 'Bij andere producten die op de lijst staan, gelden bijvoorbeeld ook latere data.'

Mocht dat lukken, dan wil dat nog niet zeggen dat de problemen voorbij zijn. Dan spelen weer zaken als betalingszekerheid en transport. Een nieuwe sanctie bepaalt dat er geen vrachtwagens uit Rusland en Wit-Rusland meer op Europees grondgebied mogen rijden. Dat bemoeilijkt de export, ook bijvoorbeeld van bloemen, een product dat niet op de nieuwe sanctielijst van Brussel staat.