Melkveehouder Verhoef: 'Met natuurinclusief meer recht doen aan de schepping'

De Zuid-Hollandse ondernemer kwam een paar jaar geleden terug van een boerenbijeenkomst over de stikstofmaatregelen die op de veehouderij afkomen. 'Waarom gaan we niet zelf sectorbreed aan de gang met stikstofreductie?', dacht hij op de terugweg. Dat was de start van een gedachtegang die uitkwam bij de omschakeling naar biologisch en natuurinclusief.

Er waren meer redenen die een rol speelden. Verhoefs vrouw was ernstig ziek geweest en Verhoef zocht daarom naar een simpelere bedrijfsvoering. Hij vond ook inspiratie in het boekje 'Boeren met ontzag' over een andere omgang met de schepping, vanuit een christelijk oogpunt.

De veehouder koos voor een combinatie van biologisch en natuurinclusief. Maar daarvoor had hij wel meer grond nodig. Hij stapte naar Staatsbosbeheer met de vraag of hij daar land kon huren. Dat kon, want Staatsbosbeheer zoekt juist samenwerking met boeren die willen omschakelen naar natuurinclusieve landbouw en daarvoor grond nodig hebben. Stap voor stap breidde hij daarop zijn bedrijf uit met natuurland.

Verhoef focust nu op weidegang en natuurlijk graasgedrag. Door het natuurland heeft hij nu veel natuurgras met een lagere voederwaarde. Dat voert hij vooral in de stalperiode aan oudmelkte en droge koeien, als twee derde van de koeien droog staat.

Een deel van de koeien moest eerst wennen aan het andere rantsoen, vooral de dieren met Holsteinbloed. De meeste koeien waren al sinds 2012 een ProCross-driewegkruising. Om problemen met de Holsteins te voorkomen, voert Verhoef nog wat krachtvoer en geplette haver bij. 'Je bent als veehouder verantwoordelijk voor de gezondheid van de beesten.' Verhoef gebruikt nu vaak bokashi als meststof. Hij noemt dat een belangrijke pijler onder het bedrijf.

Samenwerking met Staatsbosbeheer

De veehouder werkt nauw samen met Staatsbosbeheer. 'Dat gaat super', zegt hij. 'We hebben wel een ander belang. Dat van hen is natuur en dat van mij is goed gras. Maar ik moet accepteren dat ik hen moet volgen. Ik betaal ook een veel lagere pachtprijs. Bovendien ben ik bewuster geworden van de natuurwaarde van het land. Ik probeer zelf nu ook natuurdoelen te halen. Als je de waarde van natuur niet ziet, moet je er niet aan beginnen.'

Veel van het natuurland mag hij niet maaien voor half juni. Daardoor is het in de weken na half juni wel 'hartstikke druk'. Verhoef heeft zijn machinepark ook aangepast en is overgestapt naar lichte en kleine machines. Daarmee kan hij goed uit de voeten op de vernatte natuurgronden. De rest van het jaar is het juist rustiger dan voorheen. Verhoef: 'Vroeger was ik vaak pas om 20 uur thuis, nu om 18 uur. Dat vindt mijn vrouw ook wel gezelliger.'

Het management is makkelijker geworden, concludeert de veehouder. 'Ik ben nu veel minder tijd kwijt met koemanagement.' Dat komt doordat het grasland leidend is. 'Vroeger kocht ik eiwitproducten om de melkproductie te stuwen. Nu niet meer. Daardoor zakte de productie van 9.000 naar 5.500 liter, maar de koeien hebben nu veel minder problemen.'

Focus op lage kosten

Bij een hogere productie moet je volgens Verhoef veel meer moeite doen om alles goed te laten verlopen.' Maar hij voegt er wel aan toe: 'Je moet bij deze productie focussen op lage kosten, anders houd je het niet vol.'

Lage kosten vormen een onderdeel van het verdienmodel. 'Wat je niet uitgeeft, hoef je ook niet te verdienen', stelt de ondernemer. Hij noemt voorbeelden: 'We gebruiken nog maar de helft van de hoeveelheid diesel bij hetzelfde aantal koeien. We besparen per jaar zo'n 20.000 euro op krachtvoer en 10.000 euro op loonwerk.'

Investering hakt erin

Omdat de kasstroom nu veel minder is, hakt een investering er wel meer in, merkt Verhoef. De hogere prijs voor de biologische melk is een ander belangrijk onderdeel van het verdienmodel. Ook het natuurbeheer op zijn land zorgt voor serieuze inkomsten. Hij ontvangt onder andere SNL-vergoeding voor verlate maaidata, plasdras en slootkantenbeheer. Verhoef denkt dat hij met veehouderij nu ruwweg net zoveel verdient als wanneer hij was doorgegaan op de gangbare manier.

De veehouder is blij dat hij de stap heeft gezet naar een ander soort bedrijf. 'Ik heb de overtuiging dat ik nu meer bezig ben tot doel van de schepping en dus ook van de Schepper. Dat is een van de hoofdredenen. Het is een persoonlijke keuze. Het is prima als iemand andere keuzes maakt. Collega's begrijpen niet altijd waar ik mee bezig ben. Laatst was hier een groep op bezoek. 'Nu snappen we het', zeiden ze na afloop.'

Verhoef noemt het ook een groot pluspunt dat hij zich geen zorgen meer hoeft te maken over wat er allemaal op de veehouderij afkomt. 'Ik ben er al klaar voor.'