Ondernemersorganisaties missen ambitie in rijksbegroting

De werkgeversorganisaties zijn blij dat het kabinet extra geld uittrekt voor nieuwe duurzame energieprojecten, bijvoorbeeld waterstof en warmte, en dat er meer hulp komt bij onrendabele investeringen (SDE++) en de verduurzaming van de gebouwde omgeving.

Het punt van kritiek van zowel werkgevers- als werknemerszijde, heeft vooral te maken met zaken die de organisaties niet vinden in de rijksbegroting. Ze vinden dat het kabinet onvoldoende actie onderneemt om de geconstateerde problemen echt aan te pakken.

Ook LTO Nederland uitte dit punt van kritiek al. Hoewel een demissionair kabinet vooral 'op de winkel moet passen', vinden de organisaties dat er echt wel meer ambitie uit de plannen mag spreken.

VNO-NCW: stikstofvraagstuk oplossen

Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW: 'Helaas is de Haagse beleidsmachine na zes maanden formeren tot stilstand gekomen. Wij merken dat nu elke dag in de praktijk. En voor een demissionair kabinet kun je de miljoenennota best beleidsrijk noemen, maar voor de grote vraagstukken waar ons land voor staat is 100 miljoen euro per jaar voor het woningvraagstuk en 400 miljoen euro per jaar voor het klimaat onvoldoende. Bovendien gebeurt aan het meest urgente vraagstuk, stikstof, nog niets.'

Voor alle grote vraagstukken geldt dat we ze niet meer oplossen door te blijven doen 'hoe we het de afgelopen decennia deden', stelt Thijssen. 'De transities naar een nieuwe inrichting van ons land moeten we doordacht vormgeven, met oog voor het feit dat iedereen mee moet kunnen doen. Gelukkig liggen er van dat soort plannen vanuit het maatschappelijk middenveld. Maar wat nu dringend nodig is, is een kabinet. Een stabiel kabinet.'

MKB NL: arbeidsmarkt aanpakken

Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland: 'Komend jaar staat voor het mkb in het teken van herstel en groei. Een van de voorwaarden daarvoor is dat bedrijven genoeg mensen hebben. De krapte op de arbeidsmarkt vraagt om gericht beleid. Zo moet het aantrekkelijker worden om te gaan werken en om meer te werken. Ook moet de productiviteit omhoog met extra investeringen in innovatie en digitalisering.'

Zorgen heeft Vonhof over de lasten voor bedrijven en hernieuwde plannen op dat terrein. 'Zo stijgen de lasten voor ondernemers komend jaar naar verwachting met ruim 1 miljard euro.'

Ondernemers hebben door corona een jas uitgedaan, maar staan volgens Vonhof tegelijkertijd voor grote investeringen, onder meer in verduurzaming. 'Ondernemers voelen de urgentie, maar er is een kabinet nodig dat knopen doorhakt, zodat ze weten welke kant het opgaat. De transitie moet voor het mkb haalbaar en betaalbaar zijn. We moeten in elk geval niet gaan zagen aan de tak waar we op zitten.'

Bouwend Nederland: maatregelen onvoldoende

Bouwend Nederland stelt vast dat de maatregelen die dinsdag gepresenteerd onvoldoende zijn om de problemen van gewone Nederlanders op te lossen en de eigen ambities van dit kabinet waar te maken. 'Dat is echt onnodig. Een demissionair kabinet hoeft geen beleidsarme begroting te presenteren', stelt Bouwend Nederland. 'Iedere regering moet namelijk doen wat in het belang van Nederland is. Dat wordt nagelaten.'

Het is volgens Bouwens Nederland 'absoluut noodzakelijk' om het stikstofprobleem nu op te lossen. 'Dit is nodig om woningbouw mogelijk te maken en te zorgen dat mensen naar hun huis kunnen komen met de auto, bus of fiets. Het is een randvoorwaarde voor nieuwe economische ontwikkelingen en om Nederland mobiel te houden. Daar is geen nieuw kabinet voor nodig. Hier kunnen we morgen mee beginnen.'

Bouwend Nederland verwijst hierbij ook naar het voorstel dat de organisatie in samenwerking met boeren, milieupartijen en ondernemers heeft gedaan. Daarmee is een versnelling van het terugdringen van de stikstofuitstoot mogelijk.

FME: energietransitie in de knel

De investeringen in de klimaatproblematiek waardeert de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie FME, maar de energietransitie blijft in gevaar. 'Ook nu zien we weer geen significante investeringen in technologisch onderwijs en arbeidsmarkthervormingen. De technologische sector kampt nog steeds met een gillend tekort aan technisch personeel', zegt FME-voorzitter Theo Henrar.

'Het zijn de mensen die de investeringen omzetten in nieuwe technologieën en producten. Voor de energietransitie hebben we een goed opgeleide beroepsbevolking nodig en met deze miljoenennota komt daar vooralsnog weinig van terecht', vervolgt Henrar.

Evofenedex: kabinet moet durven

Ondernemersvereniging Evofenedex is positief over de extra investeringen van het demissionaire kabinet voor economisch herstel, klimaat en internationale handel. 'Het is goed dat we in de troonrede horen dat er blijvende aandacht is voor het herstel na de coronacrisis en ook dat het kabinet meer geld uittrekt voor klimaatbeleid', aldus Machiel van der Kuijl, algemeen directeur van Evofenedex.

'Deze miljarden helpen onze maatschappij maar ook de Nederlandse handels- en productiebedrijven om te voldoen aan de klimaatafspraken. Daaraan snel voldoen geeft een concurrentievoordeel en biedt nieuwe kansen voor ondernemers', stelt Van der Kuijl.

Evofenedex kijkt halsreikend uit naar een nieuw kabinet. 'Maar het is belangrijk dat het kabinet ondanks de demissionaire status toch beslissingen van betekenis durft te nemen', geeft Van der Kuijl aan. 'Met het toegezegde budget voor klimaat kunnen we al serieuze stappen zetten. Maar ook op andere gebieden, zoals onderhoud en aanleg van infrastructuur, is extra budget hard nodig. Daarnaast is het van belang dat beleid voor klimaat en het tegengaan van protectionisme en geopolitieke spanningen op Europees niveau worden ingebed.'

FNV: start nu met eerlijke arbeidsmarkt

'Het economisch herstel verloopt voorspoedig, maar voor te veel mensen is er nog geen zicht op zeker werk met een fatsoenlijke beloning en zeggenschap. Er klonk een bedankje voor al die mensen in cruciale beroepen, maar geen keihard noodzakelijke verbetering van hun arbeidsvoorwaarden en verlaging van de onhoudbare werkdruk', zegt FNV-voorzitter Tuur Elzinga in een reactie op de troonrede.

'Naast grote problemen op het gebied van klimaat en wonen, zijn er ook urgente problemen op de arbeidsmarkt en binnen de publieke sectoren. Niets doen gaat ten koste van de werkenden en de samenleving. Het kabinet mag dan demissionair zijn, maar de Tweede Kamer is dat niet. Wij roepen de Kamer daarom op om deze problemen nu aan te pakken', aldus Elzinga.

'Start nu met het investeren in de brede welvaart, met een eerlijke arbeidsmarkt, met de vaste baan weer als norm, een hoger minimumloon, meer zekerheid voor werkenden, sterke publieke sectoren, versterking van het sociale vangnet en een duurzaam herstel uit de crisis', somt de FNV-voorzitter op. Het wettelijk minimumloon moet volgens de vakbond snel omhoog.

CNV: oplossingen belanden in de la

De miljoenennota legt pijnlijk bloot wat het effect is van deze trage kabinetsformatie. De beleidsarme nota biedt nauwelijks oplossingen voor de urgente problemen waar Nederland mee kampt. Dat is de reactie van werknemersorganisatie CNV op Prinsjesdag en de miljoenennota. CNV roept de Tweede Kamer op om snel een aantal urgente arbeidsmarktknelpunten te agenderen voor 2022. 'Anders wordt ook 2022 weer een verloren jaar voor werkend Nederland', stelt voorzitter Piet Fortuin.

'De economie floreert. Maar de arbeidsmarkt piept en kraakt aan alle kanten. Veel mensen hoppen van het ene naar het andere flexibele contract', zegt Fortuin. 'Er is een kant-en-klaar SER-advies voor het nieuwe kabinet, gedragen door werkgevers en vakbonden. Met tal van concrete oplossingen voor de knelpunten op de arbeidsmarkt. Maar dit advies ligt nog steeds in een diepe bureaula, omdat de formatie niet op gang komt.'