Maatschap Wolthuis gunt bodem jaar rust
Als deelnemers aan het project 'Integrale verduurzaming van de pootaardappelteelt in Groningen' testen Hendrik Jan en Jan Wolthuis al enkele jaren de meerwaarde van een 'sabbatical year' in hun bouwplan. Zij benutten het rustjaar voorafgaand aan de pootgoedteelt om optimaal groenbemesters te telen en doen dat tegelijk met niet-kerende grondbewerking.
Het toepassen van een 'sabbatical year' in het bouwplan is volgens Wolthuis het resultaat van brainstormsessies met het uitgangspunt om buiten de vaste kaders te denken. 'In het buitenland heb ik er voor het eerst over gehoord. Het schijnt dat Inca's al gebruikmaakten van een rustjaar.'
Samen met zijn broer Hendrik Jan heeft Wolthuis in het Groningse Den Andel een akkerbouwbedrijf met pootgoed in een 1-op-3-rotatie, wintergranen en suikerbieten. 'Het is een intensief bouwplan', erkent hij. 'In ons streven naar verduurzaming is het goed om de bodem af en toe een boost te geven.'
Niet-kerende grondbewerking
De akkerbouwer doet voor het vierde jaar mee aan het project 'Integrale verduurzaming van de pootaardappelteelt in Groningen'. De 'sabbatical' combineert hij met niet-kerende grondbewerking (NKG).
Het schijnt dat Inca's al gebruikmaakten van een rustjaar
Het rustperceel heeft elk jaar een omvang van 5 tot 6 hectare. Wolthuis teelt ruim 40 hectare pootgoed en dus kan hij de teeltresultaten met wintertarwe als traditionele voorvrucht en met ploegen vergelijken met de teeltresultaten na een rustjaar en zonder ploegen.
Tien verschillende mengsels
Eind augustus hield Collectief Midden Groningen als coördinator van het pootgoedproject op het bedrijf van de maatschap Wolthuis een telersbijeenkomst. De bezoekers werden bijgepraat over groenbemesters. Wolthuis zaaide op het rustperceel begin juni tien verschillende mengsels.
Arjan van der Vinne van zaadfirma DSV gaf samen met adviseur en projectbegeleider Louw Hoekstra van Agro Advies Hoekstra een toelichting op de samenstelling en functie van de mengsels. Martin Heerema van Agri Bio-Solutions demonstreerde een kettingeg met schijvenelementen en een fronthakselaar voor het hakselen van de groenbemesters.
Versterken en aanvullen
Hoekstra legt uit dat de meerwaarde van mengsels is dat bij een juiste samenstelling de soorten elkaar versterken en aanvullen. 'Een diepwortelend gewas zorgt voor een betere toegang tot de vochtige ondergrond. Andere soorten profiteren daarvan tijdens droogte. Verder stimuleren vlinderbloemigen vaak de stikstofopname van een heel mengsel.'
Zeker op zwaardere gronden gaat de voorkeur van Hoekstra uit naar mengsels met minimaal vijf soorten groenbemesters. Over de vermeerdering van aaltjes maakt hij zich niet veel zorgen. 'Dat hoeft zelfs op zandgronden geen groot probleem te zijn, hoewel elk mengsel wel een waardplant van een plantparasitair aaltje bevat' zegt hij.
Weerstand tegen aaltjes
'Ik ga ervan uit dat soortenrijke mengsels in de bodem voor extra biologische dynamiek zorgen en daarmee voor meer natuurlijke weerstand tegen aaltjes.'
Van der Vinne meldt dat DSV mengsels heeft voor de eisen die gangbare en biologische gebruikers stellen aan hun groenbemesters. Een populair mengsel is volgens hem Solarigol met veel zomerwikken, Japanse haver, vlas en wortelrammenas. Dit is een diepwortelend mengsel voor verbetering van de infiltratiecapaciteit, zegt hij.
Het mengsel Warmseason lijkt geschikt om te zaaien in een rustjaar. Dit mengsel met onder meer Ethiopische mosterd en veel sorghum moet vroeg worden gezaaid voor een optimale ontwikkeling. 'Sorghum levert veel biomassa bovengronds en ook veel wortelmassa in de bodem. Een positieve eigenschap is bovendien dat het gewas de vorming van mycorrhiza stimuleert.'
Bokashi
Na afloop van de bijeenkomst op zijn bedrijf zegt Wolthuis dat een rustjaar het mogelijk maakt om een groenbemester als een echt gewas te telen. Voor het zaaien van de mengsels heeft hij bokashi op het perceel uitgereden en omgerekend 50 kilo stikstof per hectare gestrooid. 'De toegevoegde waarde is dan groter dan bij een groenbemester die je zaait onder niet altijd optimale omstandigheden voor een nateelt van een week of tien.'
Voorafgaand aan de teelt van pootgoed gaat zijn voorkeur uit naar een groenbemestermengsel met zeker 50 procent vlinderbloemigen. 'Door in het rustjaar optimaal stikstof vast te leggen, heeft het pootgoed nauwelijks kunstmest nodig.' Dit jaar heeft de akkerbouwer een deel van het zaad van de groenbemesters laten behandelen met mycorrhizaschimmels. Hiervan bekijkt hij het effect op rhizoctonia in de pootaardappelen.
Gemiste tarwesaldo
Van de vier jaar waarin Wolthuis nu ervaring heeft met het toepassen van een rustjaar, zegt hij dat er in twee jaar sprake is geweest van een meeropbrengst in het pootgoed en ook twee jaar dat hij geen meerwaarde zag. 'Het lijkt erop dat vooral in droge groeiseizoenen het rustjaar een voldoende plus geeft om het gemiste tarwesaldo te compenseren. Maar dat heeft ook te maken met de NKG, die wij nog aan het uitdokteren zijn.'
Belangrijke voordelen van het rustjaar als maatregel voor verduurzaming zijn volgens de akkerbouwer de besparing op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, de ontlasting van de bodem voor een jaar en het positieve effect op de flora en fauna. 'Het is hier zomers werkelijk een kakofonie van bijen en vlinders. Het zoemt als je in de buurt komt van het rustperceel.'
Streven naar een toekomstbestendige pootgoedteelt
Op initiatief van Collectief Midden Groningen, het Louis Bolk Instituut en toeleveringsbedrijf Hoogland is in 2018 gestart met het project 'Integrale verduurzaming van de pootaardappelteelt in Groningen'. Vijf pootgoedtelers, van wie één biologisch, nemen daaraan deel. 'Op de bedrijven liggen veldproeven om de teelt minder afhankelijk te maken van chemie. De deelnemers testen een rustjaar, aangepaste gewasbeschermingsschema's, aanvoer van extra organische mest en behandelingen met mycorrhiza's', zegt bestuurslid Koos Koop van Collectief Midden Groningen. Na de start als POP3-project zorgde daarna provincie Groningen voor financiële ondersteuning. Het is nu de bedoeling om de activiteiten te laten aansluiten op onderzoek naar toekomstbestendige teelten via de Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw in de Groningse kleischil. Subsidies hiervoor worden per 1 november 2021 opengesteld.Bekijk meer over:
Lees ook
Marktprijzen
Meer marktprijzen
Laatste nieuws
Nieuwste video's
Kennispartners
Meest gelezen
Nieuw op MechanisatieMarkt.nl
-
Lemken Ploeg Juwel 8 (NT) #63393
Gebruikt, P.O.A.
-
John Deere - 6170M AQ FH
2016, € 78.500
-
John Deere - 6155R AP
2022, P.O.A.
-
Valtra N 175 direct met RKT- GPS
Gebruikt, € 115.000
Vacatures
Projectmedewerker waterkwaliteit, NIL, klimaat, bodem en agrarisch natuurbeheer
Agrarische Natuurvereniging Oost-Groningen - Vlagtwedde, Westerwolde
Directeur
KAVB - Hillegom
Accountmanager Binnendienst
AgriPers - Wageningen
Docent-Onderzoeker Innovatieve Plantenteelt
Hogeschool Van Hall Larenstein - Leeuwarden
Regiobestuurder (voorzitter Flevoland) LTO Noord
LTO Noord - Flevoland
Weer
-
Vrijdag16° / 3°10 %
-
Zaterdag16° / 2°10 %
-
Zondag14° / 8°60 %