Wordt de Gelderse Vallei het nieuwe Heerlen?

Analyse Algemeen Martijn van Rossum 02 jul 2021 om 12:59uur

In 1974 werd in Zuid-Limburg de laatste mijn voor steenkool gesloten. Decennia lang was de regio Heerlen-Kerkrade afhankelijk van de industriële steenkoolwinning. De regio is tot op de dag van vandaag de economische klap van de sluitingen nog niet te boven gekomen. Naast hoge werkloosheidscijfers waren ook verloedering en criminaliteit het gevolg. De mijnstreek is altijd een economisch zorgenkindje van Nederland gebleven, ondanks allerlei initiatieven om werkgelegenheid te creëren in het gebied.

Wordt+de+Gelderse+Vallei+het+nieuwe+Heerlen%3F

De vraag rijst of zoiets ook kan gebeuren in de regio Gelderse Vallei als daar flink het mes wordt gezet in de veehouderijsector. Het woord 'snijden' wordt nergens gebruikt, maar het voorstel van Erisman en Strootman voor de formatietafel zal ongetwijfeld een enorme impact hebben op het gebied, als het wordt uitgevoerd.

Wie het gebied een beetje kent, weet dat de Gelderse Vallei niet alleen een belangrijk veehouderijgebied is, maar ook veel werkgelegenheid biedt in allerlei toeleverende bedrijven op het gebied van veevoer, staltechniek, handel, transportbedrijven, et cetera. In de regio Barneveld-Ede-Woudenberg-Nijkerk doet de sector ertoe. Barneveld is bovendien het hart van de pluimveehouderij, internationaal toonaangevend.

• Lees ook: Onderzoeksrapport doet stof opwaaien in stikstofdiscussie

In het advies 'Naar een ontspannen Nederland' is wel gekeken naar de economische gevolgen voor Nederland als geheel. Een globale maatschappelijke kosten-batenanalyse van Roel Jongeneel en Krijn Poppe is opgenomen in het advies. De kosten worden, net als in het voorstel 'Een duurzaam evenwicht' van onder meer LTO Nederland en Bouwend Nederland, geraamd op tussen de 1,5 tot 2 miljard euro per jaar.

Poppe en Jongeneel schatten in dat de maatschappelijke baten door deze overheidsinvestering hoger zullen zijn dan de kosten voor boeren en de agroketen. Namelijk 3,4 miljard euro aan maatschappelijke baten per jaar tegenover 1,9 miljard euro aan kosten voor boeren en de agroketen per jaar. Er moet onder meer worden geïnvesteerd in afwaardering van gronden in ruil voor een extensiveringsverplichting. 25-jarige contracten voor eco-systeemdiensten worden voorgesteld.

Deze globale berekeningen kunnen in de praktijk (heel) anders uitpakken, afhankelijk van diverse ontwikkelingen. Het gaat om een landelijke berekening. Er is niet uitgezocht wat dit op lokaal en regionaal niveau betekent. Wat betekent dit voor de economie in de Gelderse Vallei? Zien de provincie Gelderland en gemeente Barneveld bijvoorbeeld zo'n plan ook zitten? Of creëer je hiermee problemen die over dertig jaar nog voelbaar zijn in de regio?

• Lees meer over dit onderwerp in ons thema Stikstof