Imants komt met krukasspitmachine voor klei

Van oudsher zetten kenners op kleigrond kanttekeningen bij roterende spitmachines. De onderlaag zou te snel versmeren door de snel ronddraaiende messen. Een krukasspitter breekt de grond onderin meer open door de stekende spades. Exact wat kleigrond nodig heeft.

Een groot nadeel van de krukasspitter ten opzichte van een roterende spitter zijn de vele draaiende delen, waarvan de lagers constant door de grond draaien. Dat vraagt onderhoud. 'In 2013 kwamen wij met de 46-serie die door een lager toerental en verdere aanpassingen ook prima werk levert op de klei en niet snel versmeert. Toch is het aandeel roterende spitters op kleigrond nog maar 5 tot 10 procent. De rest is krukas', weet salesmanager Roger Braspenning van Imants.

'De gedachte dat alleen een krukasspitter goed werkt op kleigrond, zit bij veel akkerbouwers echt in het hoofd gebakken', vervolgt Braspenning. 'Daarom komen wij nu toch met zo'n machine. Het gaat misschien maar om 15 procent van de totale markt, maar we willen iedereen kunnen bedienen.'

Gevestigde namen

Gevestigde namen bij de krukasspitters zijn Italiaanse merken als Gramegna, Celli en Selvatici. Nog maar twee jaar geleden begon ook Mechanisatiebedrijf P. van Eijzeren in Borssele ermee onder de naam PvE Fentum.

Terwijl de krukasspitter even helemaal van het toneel leek te zijn verdwenen, ziet het er nu dus naar uit dat de machine een comeback maakt. Voornaamste reden is dat de nadelen zijn te verhelpen met betere lagers en afdichtingen en een automatisch vetsmeersysteem. Dat is ook waar Imants op inzet. 'Er is echt vraag naar betrouwbaarheid. Terwijl je in een roterende spitter maar twee hoofdlagers hebt, zijn dat er bij een krukasspitter met twaalf spades wel 48', vertelt Braspenning.

Imants heeft in een proefopstelling in de fabriek drie jaar lang aan een lager en afdichting gewerkt door een krukas met elektromotor erop non-stop door een kuub natte klei te laten draaien. Resultaat is een zelfontwikkelde afdichting die nu op de nieuwe ST300-serie wordt gebruikt. Imants heeft inmiddels met twee prototypes ruim 300 hectare getest en bouwt dit jaar nog eens vier krukasspitters.

De spitters hebben een automatisch vetsmeersysteem dat voor 90 procent is geïntegreerd in het frame. Er zijn dan ook weinig losse leidingen te zien, zoals bij een opbouwsysteem. Elke vijftien minuten wordt er vet gepompt bij de lagers. Een versie zonder automatische smering heeft de vetnippels van de krukas wel gecentraliseerd aan beide zijden, zodat je niet met de vetspuit in de spitmachine hoeft te kruipen.

Rustige loop

Ook de beweging van de twaalf spades door de grond heeft Imants bestudeerd. Ze zijn over 360 graden verdeeld voor een rustige loop. De spade wordt met vrijloop onder een hoek ingestoken. Er is een haplengte van 30 centimeter en een maximale werkdiepte van 50 centimeter. Bij 1.000 aftakastoeren maakt de krukas 164 toeren. Hiermee levert de ST300 goed werk af tot een rijsnelheid van 3,5 kilometer per uur.

Dit blijkt ook op 20 procent zware kleigrond in Noordoost-Groningen. De Fendt 415-viercilinder van 150 pk is de ST300 bovendien prima de baas. De standaard 2.150 kilo zware machine is goed te tillen met een blok van 900 kilo in de neus.

Imants gebruikt een middenaandrijving. Die is stabieler en directer dan een zijaandrijving. Nadeel is namelijk vaak dat daar een onderbreking in het spitwerk zit en bredere spades of een woelpoot dit moeten overbruggen. Dit is bij Imants niet nodig, want de Duitse Rögelberg-aandrijfkast is zeer compact verwerkt in de machine.

Alle spades zijn even breed en werken effectief over de volle werkbreedte met dezelfde tussenruimte. De spades zijn met twee bouten bevestigd en dan ook vlot te vervangen. De aandrijving is berekend tot 250 pk en leent zich dus ook voor bredere modellen. Plan is om een 3,5 meterversie te maken.

Op de krukasspitter zijn alle opties te krijgen die ook op de roterende versie kunnen. Zo is er een Cat 2-driepuntshef achterop voor een kopeg en zaaimachine met 12 voltstekker. Optioneel is er ook een verstelbaar kluitenrek met rubberen flap en zijn er brede glijsloffen. Axiaal draaiende schijven van 55 centimeter diameter voor de diepteregeling zijn ook te krijgen voor wie spit in veel gewasresten. Met alle opties weegt de ST300 zo'n 2.550 kilo.