Duinzuivel biedt boeren nieuw perspectief

De almaar stijgende kosten, de achterblijvende melkprijs en de druk vanuit de overheid en de maatschappij om natuurinclusief te gaan boeren, brachten een groep melkveehouders rond de Loonse en Drunense Duinen op het idee om zelf kaas te gaan produceren.

'Met 20 cent bovenop de literprijs voor melk zien we weer een stip op de horizon', vertelt coöperatievoorzitter Mari van Drunen. 'Dat werd hoog tijd, want onze sector heeft de laatste jaren een heleboel negativiteit over zich heen gekregen. We hebben weer nieuwe energie gekregen.'

Gewild

Tot grote verrassing van de boeren is de kaas erg gewild bij lokale boerderijwinkels en kaasliefhebbers in het eigen netwerk. 'Allen zijn het erover eens dat onze kaas een unieke smaak heeft. In combinatie met ons verhaal denken we goud in handen te hebben', aldus Van Drunen. De leden van Duinzuivel produceren onder de vlag van de Duinboeren. Zij produceren eerlijke producten in en rondom de Loonse en Drunense Duinen, investeren tegelijk in het gebied en stellen hun bedrijf open voor publiek.

De opbrengsten van de kaas komen in eerste instantie ten goede van het gezinsinkomen en de bedrijfsvoering van de melkveehouders. Daarnaast wordt een deel van de opbrengst ingezet voor het behoud van het landschap. Een werkgroep van boeren en burgers bepaalt met welke maatregelen het gebied aantrekkelijker gemaakt wordt. Van Drunen: 'Denk daarbij aan wandelpaden, bloemenranden, een heg en kikkerpoel.'

Opschalen

Dit jaar willen de melkveehouders 7,5 ton kaas gaan produceren, waarvan voor een deel al afzet is gevonden via boerderijwinkels, boerencampings en horeca in het gebied rond de duinen. Daarnaast zijn afspraken gemaakt met een speciaalzaak en een franchisenemer van een supermarktketen in Udenhout. 'Het aantal afnemers zullen we flink moeten gaan opschalen om ons doelaantal te kunnen afzetten.'

Ondanks de veelbelovende start, is succes niet verzekerd, weet het bestuur van Duinzuivel, dat naast de voorzitter bestaat uit Paul Hazenberg en Peter van de Laar. 'Het is heel spannend of we dezelfde smaak kunnen blijven garanderen en genoeg afnemers van onze kaas kunnen vinden. Het initiatief heeft tot nu toe alleen maar geld gekost. Dat is hoofdzakelijk bekostigd door de Duinboeren. Zij hebben ons ook gesteund met onder meer arbeid en marketing. Een unieke kans die we met beide handen hebben aangegrepen.'

Vertrouwen

Het assortiment wordt nog dit jaar uitgebreid met oude kaas, kruidenkaas en bierkaas. De kaas wordt gemaakt door kaasmaker Hollandsche Meesters in het Gelderse Rhenen. Een kleinschalige, coöperatieve kaasmakerij, die is opgericht door boeren in de Gelderse Vallei. 'Dat past goed bij ons', zegt Van Drunen. 'We delen dezelfde filosofie.' Op termijn denken de melkveehouders eraan om ook yoghurt en kwark te gaan produceren. 'Dat is wat lastiger, omdat het gaat om een vers product. Daar komt veel meer bij kijken dan bij het produceren van kaas.'

Met hun aanpak hebben de ondernemers het vertrouwen gekregen van provincie en ketenpartners in het gebied. Alle veertien melkveehouders zijn lid van FrieslandCampina. Deze zuivelcoöperatie heeft haar toestemming gegeven voor het initiatief, maar heeft daar wel voorwaarden aan verbonden. 'Zo mogen alleen leden van FrieslandCampina lid worden van coöperatie Duinzuivel', licht Van Drunen toe. 'Op deze manier houdt de zuivelproducent zicht op de ontwikkeling van ons initiatief. Dat snappen we wel, omdat we als kleine coöperatie toch een concurrent zijn in de regio Den Bosch, Tilburg en Waalwijk, waar we onze producten afzetten.'

Openstellen voor publiek

Ook Duinzuivel stelt voorwaarden aan het lidmaatschap van de coöperatie. 'Onze melkveehouders moeten de koeien buiten hebben lopen en hun bedrijf willen openstellen voor publiek. Daarnaast moeten ze bereid zijn om een deel van de winst te investeren in het onderhouden en upgraden van hun omgeving. Daarmee willen we niet alleen de biodiversiteit vergroten, maar ook de goodwill van de consument. Zij betalen immers meer voor een lokaal product en daar willen we graag wat voor teruggeven.'